• Home
• Bibliografiëen
• Citaten
• Weblog
• Raban

• Profiel
• Werk
• Opmerkingen
• Anderen Over
• Bronnen

Rinke Tolman

Profiel

Achternaam: Tolman
Voornaam: Rinke
Geboren: 25-05-1891
Te: Oosterzee (Friesland)
Overleden: 12-03-1983
Te: Amersfoort

Pseudoniem(en): Rinke Tolman publiceerde samen met zijn vrouw Käthe Mussche de dichtbundel 'Wij vergeten niet' onder het pseudoniem R. van Oosterzee.

Werk

Poëzie

• Wij vergeten niet ... (met Käthe Mussche) (1948)
• Sawntich jier (1961)

Schoolboeken

• Schetsen en verhalen uit het dierenleven voor de christelijke scholen (met D. Rutgers) (4 delen) (1928)
• Kijk uit je ogen (met W.M. Kruseman) (7 delen) (1943-1949)

Dagboeken

• In de ban van sneeuw en ijs: dagboek van de strenge winters van 1940, 1941 en 1942 (1945)

Overig non-fictie

• De bloei der seizoenen (1920)
• Internationale vogelbescherming (1923)
• Onder Holland's hemelen (1923)
• Van velerlei veer: schetsen uit het vogelleven (1924)
• Wij trekken door Utrecht (1935)
• Door veld en beemd (met J.I. v. Schaick) (1936)
• Langs heg en steg (1937)
• Door hei en polder (met J.I. v. Schaick) (193?)
• Bloemen (1938)
• Vlinders (1938)
• Zes maanden op speurtocht (1938)
• Een wereld van schoonheid (1939)
• Vogels van akker en struikgewas (1939)
• Dr. Jac. P. Thijsse, een groot Nederlander (1940)
• Vogels in boomgaard en rond het huis (1940)
• Een krans van groen (1941)
• Vogels van moeras en rietland (1942)
• Het wisselend jaargetij (1948)
• Zwervend langs de Zuidwal: zestig tochten naar en langs het IJselmeer (1949)
• Plant en dier in en om Amsterdam: natuurhistorisch-toeristische verkenningen in 's lands hoofdstad en haar omgeving (1950)
• Plant en dier in en om Utrecht: natuurhistorisch-toeristische verkenningen in het hartje van ons land (1950)
• Landschappen en seizoenen (4 delen) (1950)
  - deel III: Herfst (1950)
• Verdwijnt de ooievaar uit ons land? (AO 307) (1950)
• Vogels in loofbos en aan beekjes (1952)
• Landverhuizing in de dierenwereld (1953)
• Veluwe, vakantieland (1958)
• Soest (met Jean Dulieu) (1959)
• Zak-encyclopedie voor sportvissers (2e druk, 1960)
• Je raakt nooit uitgekeken: ontmoetingen met dingen, dieren, planten en mensen (1966)
• De kievit: een monografie over onze nationale vogel (1969)
• Dier en plant in en om Amsterdam

Voor kinderen (veelal plaatjesalbums):

• Bessen (1938)
• Kromme snavels en scherpe klauwen (1950)
• Al in die groene wei (1952)
• Dieren als toeristen (1953)
• Lief en leed der zoogdieren (1954)
• Gevleugelde muzikanten (1954)
• De luister van Zuid Friesland (1956)
• Schoon en nijver Zuid Groningen (ca. 1957)
• Vogelglorie van plas en moeras (1957)
• Zo leer je vogels kennen
  - deel 2: (1961)
  - deel 3: exotische volièrevogels (1962)
  - deel 4: exotische volièrevogels (1963)
• 't Allernieuwste land (ca. 1965)

Vertalingen/bewerkingen in het Nederlands

• Konrad Günther, Het leven der dieren (1923)
• Bengt Berg, Met de trekvogels naar Afrika (1927)
• Bengt Berg, Abu Markúb: onder olifanten en reuzenvogels (1928)
• Bengt Berg, Mijn vriend uit Lapland: de morineplevier (1929)
• Mikkjel Fönhus, De wildernis bruist (1929)
• Bengt Berg, De laatste arenden (1930)
• Friedrich Schnack, Het wondere leven der vlinders (1931)
• Bengt Berg, De vliegende draak: de lammergier van den Himalaya (1932)
• A. Dinand, Zakboek der geneeskruiden: een practische raadgever voor zieken en gezonden : bevattende een beschrijving van meer dan honderd der meest gebruikelijke geneeskruiden, een nauwkeurige handleiding voor het verzamelen en drogen der planten en het bereiden van theee¨n, poeders, tincturen, extracten, wijnen, zalven, oliën, siropen en dergelijke huismiddelen, alsmede een uitvoerig overzicht der meest voorkomende ziekten, met vermelding van de daartegen aan te wenden middelen (1933)
• Hans Hvass, Bij de dieren buiten (1936)
• Konrad Güther, Het leven der insecten (1938)
• Frank S. Stuart, Wilde wieken (1953)
• Albro Gaul, Insecten. Een fantastische wereld (1953)
• Bengt Berg, De liefdesgeschiedenis van een wilde gans (1953)
• Frank S. Stuart, Een duiker uit de Poolzee (1955)
• Bertha Morris Parker, De wondere natuur (1957)
• William Bridges, Zie en ken: alle wilde dieren der aarde (1957)
• L. Koch-Isenburg, Planten Brehm: zwerftocht door het plantenrijk (1961)
• Hans Hvass, Vogels der wereld (1963)
• Frank Wenzel, Sprookjesvogel: wespendief (1964)
• F.M. Engel, Het nieuwe vogelboek (1966)

Vertalingen/bewerkingen in het Fries

• Shelly's Alastor (met D. Kalma) (1918)
• Leo N. Tolstoj, Folksforhalen (1929)

Rinke Tolman schreef een inleiding voor

• William Beebe, Van viervoeters, vogels, vlinders en visschen (1931)

Bloemlezingen

Tonen

Tijdschriften

• Rinke Tolman debuteerde toen hij tweeëntwintig was met Friese poëzie in 'Sljucht en Rjuch'.
• Rinke Tolman werd in 1915 filmrecensent bij de 'Groene Amsterdammer'.
• Ribke Tolman schreef literaire recensies voor 'Op de Hoogte: maandschrift voor de huiskamer'.
• M.J. Brussen vroeg hem 'natuurschetsjes' te schrijven voor 'NRC'.
• P.J. Ritter vroeg hem in 1918 om voor het 'Utrechts Provinciaal en Stedelijk Dagblad' natuurfeuilletons te schrijven. Dit zou hij twintig jaar blijven doen en veel ervan werden gebundeld in boekvorm uitgegeven.
• Rinke Tolman was redacteur van 'De wandelaar' en 'De wanderlaar in weer en wind'.
• Rinke Tolman publiceerde in 'Vlaamsche Arbeid', 'Elseviers Geïllustreerd Maandschrift', 'Den gulden Winckel', 'De Nieuwe Gids', 'Groot Nederland', 'Droom en Daad', 'De Tsjerne'.

Over Rinke Tolman

• G.A.H. de Groot, 'Rinke Tolman: de wandelaar in weer en wind, 25 mei 1891 - 12 maart 1983' (1991)
• Een hoofdstuk over Rinke Tolman in Hans Heesen & Harry Jansen, 'Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland' (2001)

Diversen

• Aan de Soester Eng is er een pad naar hem genoemd: Het Rinke Tolmanpad.

Waardering

• Rinke Tolman was ereburger van Soest
• Rinke Tolman was Ridder in de orde van Oranje-Nassau

Biografische opmerkingen

• Rinke Tolman groeide op in Wijtgaard.
• Zijn moeder overleed in 1903.
• Rinke Tolman volgde een onderwijzersopleiding in Amsterdam. Voor zijn eindexamen had hij een 4 voor 'Kennis der natuur'. Hierdoor zakte hij voor dit examen.
• Hierna ging hij in militaire dienst.
• Intussen was Rinke Tolman getrouwd (met de dichteres Catharina Roelina (Käthe) Mussche) en er moest brood op tafel komen. Hij wilde schrijven en begon als filmrecensent bij de 'Groene Amsterdammer'. Hierna rolde hij van de ene hournalistieke baan in de andere.
• Toen hij een vaste baan kreeg bij het 'Utrechts Nieuwsblad' verhuosden ze naar Utrecht en kort daarna naar Den Dolder. in 1922 gingen ze aan de Nieuweweg in Soest wonen. Ze verhuisden binnen Soest naar Huize Vredehof aan de Bosstraat. Hij werd wel 'de Pallieter van Soest' genoemd, naar de roman van Felix Timmermans.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog (mei 1942 - februari 1943) zat Rinke Tolman als krijgsgevangene in 'St. Michielsgestel'.
• Van 1947 tot 1949 was Tolman lid van de gemeenteraad voor de Partij van de Arbeid.
• Rinke Tolman schreef al zijn werk met een kroontjespen.
• 'De Kieviet' geldt als zijn bekendste boek.
• Rinke Tolman werd op 17-03-1983 begraven op de algemene begraafplaats aan de Veldweg in Soest (C. nr. N 873, vak 6). Op zijn graf staat een vliegende kieviet afgebeeld.
• In een interview geeft de dichteres C. Muurling aan boos te zijn over de wijze waarop de gemeente Soest Rinke Tolman en zijn vrouw Käthe gedurende de laatste jaren van hun leven heeft behandeld.

Anderen over Rinke Tolman

• Fries journalist. Vurige natuurvriend, die voorteffelijke werkjes schreef ten einde de liefde tot de levende natuur te bevorderen; al is zijn werk meer lyrisch dan wetenschappelijk, toch is het altijd in hoge mate lezenswaard. (Lectuur Repertorium, 1954, blz. 2484)
• Tolmans natuurschrijverschap begon in feite onder dwang van praktische beslommeringen. Nadat hij gezakt was voor het onderwijzersexamen en in 1914/1915 wegens het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog een jaar onder de wapenen was geweest, vond zijn vader dat hij onderhand oud genoeg was om financieel op eigen benen te staan. Inmiddels was hij getrouwd, er moest dus een inkomen verdiend worden. Alleen waarmee? Het enige wat hij kon was schrijven. Maar van gedichten kan niemand bestaan. Daarom probeerde hij het in de journalistiek. (Hans Heesen & Harry Jansen, Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland, blz. 199)

Mijn favoriete citaat

WANNEER in Maart nog de sneeuwvlagen jagen of de hagelkorrels kletteren op de akkers, dan is niettemin reeds de witte kwikstaart present, die, rap loopend, het lichaam nu naar hier, dan naar daar wendend, tusschen de akkerkluiten zich voortbeweegt, één franke gratie, één elegance, geheel en al volmaakte vogelschoonheid. Hoe verrukkelijk, fijn en bevallig, zijn de bewegingen en gebaren der sierlijk trippende kwikstaarten, wier bekoorlijke levendigheid en heerlijkheid van kleurverhoudingen en lichaamsproporties hen stempelen tot kleinoodiën van het landschap. En het heerlijkste is, dat deze zoo aantrekkelijke, beminnelijke vogels heel algemeen zijn, dat je hen eigenlijk overal kan tegenkomen om hen te bewonderen: hun gebaren, hun vormen, héél hun leven. (Rinke Tolman, Droom en daad, 1924)

Bronnen o.a.

• Lectuur Repertorium (1954)
• Hun laatste rustplaats (1985)
• Hans Heesen & Harry Jansen, Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland (2001)
• Website van de Koninklijke Bibliotheek (juli 2024)