Hendrik Jan Schimmel
Profiel
Achternaam: Schimmel
Voornamen: Hendrik Jan
Geboren: 30-06-1823
Te: 's-Graveland
Overleden: 14-11-1906
Te: Bussum
Pseudoniem(en): Hendrik Jan Schimmel
publiceerde 'Het slot van Abcou' en 'Zege na strijd' onder het
pseudoniem Ed. van den Hoeck. Men
schreef 'Het slot van Abcou' toe aan Hacke van Mijnden, waarna
H.J. Schimmel in 1874 besloot openbaar te maken dat hij de schrijver
was. Gedeelten van 'Het slot van Abcou' verwerkte hij daarna in
zijn roman 'Sinjeur Semeyns'.
Hij gebruikte ook het pseudoniem Dr. H. Carpentier.
Voor tweedehands boeken | Ook van Hendrik Jan Schimmel |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Verspreide gedichten (1852)
- Bilderdijks Eere (1855)
- Nieuwe gedichten (1857)
- Leidens ontzet, Gedicht voor mannenstemmen (1862)
- Herfstloover (1871)
- Aan mijn vaderland: 1 april 1572 - 1 april 1872 (1872)
- Thorbecke-cantate (1876)
- Innerlijk leven (1889)
Proza
- De eerste dag eens nieuwen levens (1855)
- Sproken en vertellingen (1855)
- Een Haagsche joffer (1856)
- Twee vrienden: drie tijdvakken uit een leven (1858)
- Mary Hollis (3 delen) (1860-1862)
- Mylady Carlisle (4 delen) (1864)
- Het gezin van baas van Ommeren: (voor dertig jaren) (2 delen) (1870)
- Romantische Werken (1872)
- Sinjeur Semeyns (3 delen) (1875)
- Herinneringen (Uit het leven eener vrouw/Herinneringen/Een ziekbed/Een binnenhuis/Een laatste worp) (1878)
- Verzoend (2 delen) (1882)
- De vooravond der revolutie (1886)
- De kaptein van de lijfgarde (1888)
- Volledige romantische werken van H.J. Schimmel 1847-1887
(17 delen) (1888)
- IV. De vooravond der revolutie: historische schets - Jan Willem's levensboek: losse bladen verzameld (1896)
- Het zonde-kind (1898)
- Tweelingen (verhalen)
Toneel
- Twee Tudors: drama in vijf bedrijven (1847)
- Joan Woutersz: drama in vijf bedrijven (1847)
- Gondebald: dramatisch gedicht (1848)
- Giovanni di Procida: drama in vijf bedrijven (1849)
- Oranje en Nederland: dramatiesch tafereel in een bedrijf: een bladzijde uit de geschiedenis des vaderlands (1849)
- Napoleon Bonaparte, eerste konsul: drama in 5 bedrijven (1851)
- Schuld en boete: drama in 5 bedrijven (1852)
- De val van het Directoire: historisch-dramatisch tafereel (1855)
- Dramatische Poëzij (2 delen) (1856)
- Het kind van staat: dramatiesch tafereel in drie afdeelingen (1859)
- Struensee: drama in vijf bedrijven (1868)
- Het slot van Abcou (1869)
- Zege na strijd (1878)
- Juffrouw Bos (1878)
- Oranje en Nederland: dramatiesch tafereel in e´e´n bedrijf : eene bladzijde uit de geschiedenis des vaderlands (1879)
- De Towerkat (1880)
- Dramatische werken (3 delen) (1884/1885)
- I: Twee Tudors, Joan Wouters, Gondebald, Giovanni di Procida, Oranje en Nederland, Lodewijk XI. Naar het Frans van Casimir de La Vigne. Dramatische fragmenten: Anna Bolein, Francesca [di Rimini], Noord en Zuid, Graaf Struensee
- II: Napoleon Bonaparte, Eerste Konsul. Schuld en boete, Juffrouw Serklaas, Het kind van staat, Het hof van Abcou
- III: Struensee, Zege na strijd, Sofonisbe. [Naar het Duits van Emanuel Geibel.] Jufvrouw Bos, De Towerkat, Lucretia - In de Directiekamer: dramatische schets in één bedrijf (1894)
- Dramatische werken, Tweede reeks (Een deugniet/Nacht en morgenrood/Het boek Job) (1897)
Hoorspel
- De verzoening tussen Tromp en de Ruyter in 1672 (VARA, 1937)
- Het kind van Staat (KRO, 1988)
Overige non-fictie
- Bonaparte en zijn tijd (1852)
- De eerste dag eens nieuwen levens. (De overgang van Enkhuizen in 1572) (2 delen) (1855)
- Hendrik Conscience beoordeeld (1857)
- De Generaal Bonaparte en zijn tijd. Schetsen uit de Fransche revolutie (1797-1800) (heruitgave van 'Bonaparte en zijn tijd') (1859)
- Leiden in 1574 (1860)
- Opstellen over spiritisme (1908)
Vertalingen/bewerkingen
- J. van Vondels Gysbrecht van Aemstel, d'ondergank van zijne stad, en zijn ballingschap: treurspel (1849)
- Casimir de la Vigne, Lodewijk de Elfde. Drama in vijf bedrijven (1850)
- Emanuel Geibel, Sofonisbe. Drama in vijf bedrijven (1876)
- Ponsard, Lucretia. Treurspel in vijf bedrijven (1884)
Vertaald:
- Konung och gunstling (Zweedse vertaling van 'Mylady Carlisle' door Mathilda Langlet) (1882)
Werkkamer H.J. Schimmel (vanaf 1878)
H.J. Schimmel schreef een voorwoord/inleiding voor
- E. d'Espérance, Uit de Geestenwereld (1900)
- Princes Mary Karadja, De bovenzinnelijke wereld: ervaringen en leeringen (1901)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Hendrik Jan Schimmel debuteerde in 1844 met het gedicht ''s Menschen Geest' in 'Almanak van het schoone en goede'.
- Hendrik Jan Schimmel publiceerde in 'Spectator van Tooneel, Concerten en Tentoonstellingen'.
- Hendrik Jan Schimmel was van 1851 tot 1867 redacteur van 'De Gids'.
- Hendrik Jan Schimmel was redacteur van 'Nederlandsche Volksalmanak' (1849-1858), 'Nederland' (1845-1886), 'Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift' (1891-1903), 'Eigen bodem' (1897-1900), en 'Het Tooneel'.
- Hendrik Jan Schimmel publiceerde in 'Spiritualistische bladen', 'Spiritualistisch Weekblad', 'Het toekomstig leven'.
Over Hendrik Jan Schimmel
- Dodonus, 'Een woord ter overpeinzing, voor rederijkers en anderen. Over de wansmaak en de misbruik der taal in H.J. Schimmel's toneelspel: Gondebald' (1849)
- Een hoofdstuk over H.J. Schimmel in 'Litterarische fantasien' van Cd. Busken Huet (1875)
- Een hoofdstuk over Hendrik Jan Schimmel in 'Geschiedenis der Noord-Nederlandsche Letteren in de XIXe Eeuw, deel 2' van Dr. J. ten Brink (1903)
- Herman Robbers, 'H.J. Schimmel' (1908)
- Benjamin Hunningher, 'Het dramatisch werk van Schimmel in verband met het Amsterdamsche tooneelleven in de negentiende eeuw' (proefschrift) (1931)
- C.M. de Beaufort, 'De historische romans en novellen van H.J. Schimmel' (proefschrift) (1943)
- Een hoofdstuk over H.J. Schimmel in Hans Heesen & Harry Jansen, 'Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland' (2001)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- 'Sinjeur Semeyns', naverteld door Klaas van der Geest (1955)
Opmerkingen
- Hendrik Jan Schimmel werd geboren in 's-Graveland, waar zijn vader burgemeester en notaris was. In het gezin werden tien kinderen geboren, waarvan er vijf al jong overleden. Zijn vader hand een grondige hekel aan het lezen van poëzie en romans, en zeker aan het schrijven ervan.
- Van zijn negende tot zijn dertiende jaar ging H.J. Schimmel naar de aristocratische (kost)school van F.H.F. Baudet in 's-Graveland.
- Van 1836 tot 1842 werkte hij op het kantoor van zijn vader (die in 1842 overleed). Na 1842 werkte hij als ambtenaar in Amsterdam. Hij moest als twintigjarige de kost verdienen voor het gezin. Hij bleef dat doen tot 1864 (toen zijn moeder overleed).
- In Amsterdam bezocht hij (midden jaren '40) vrijwel iedere zaterdagavond de Stadsschouwburg, werd een toneelliefhebber en ging ook zelf toneelstukken schrijven. Zijn eerste toneelstuk 'Twee Tudors' (onder invloed van Victor Hugo's 'Mary Tudor') beleefde zijn premiere op 17-04-1847. Zijn tweede stuk, het op verzoek geschreven 'Joan Wouters', ging al snel daarna in premiere: 07-12-1847.
- In 1849 ging hij werken bij een Handelmaatschappij en in 1863 werd hij directeur directeurschap van de Amsterdamse Credietvereeniging.
- Hij trouwde op 01-06-1865 met Anna Maria Kalff. Op 20-11-1871 werd er een kind geboren. Drie maanden later, op 15-02-1872 overleed zijn vrouw.
- Op 30-10-1873 trouwde hij met de zus van zijn overleden vrouw.
- Hendrik Jan Schimmel was oprichter en voorzitter van de Koninklijke Vereeniging het Nederlandsch Tooneel.
- Vanaf 1879 woonde H.J. Schimmel als 'ambeloos burger' in Bussum.
- In het najaar van 1906 werd hij ziek. Hij overleed op 14-11-1906 en werd op 17-11-1906 begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Nieuwe Hilversumesweg in Bussum (graf 108, 1e klas). De familie gaf het graf per 01-01-1974 op, waarna het is geruimd.
- Na zijn overlijden wilde het gemeentebestuur een straat naar Schimmel vernoemen. Men wilde keizen voor een aansprekend romanfiguur uit zijn werk, maar wist geen keuze te maken. Daarom noemde men een straat naar een boek van Schimmel: De Majoor Franslaan. Pas tien jaar later - in 1917 - kwam men tot de ontdekking dat dit boek niet van Schimmel was, maar van Bosboom-Toussaint. Toen kwam er alsnog een H.J. Schimmellaan.
Handtekening H.J. Schimmel
Anderen over Hendrik Jan Schimmel
- Schimmels voornaamste betekenis ligt in het feit dat hij de romantiek in historische stukken op het toneel bracht. (Winkler Prins Lexicon van de Nederlandse letterkunde, blz. 356)
- Minstens een halve eeuw was hij een van de populairste schrijvers van Nederland. Zijn naam werd in één adem genoemd met die van Potgieter en Busken Huet, met wie hij de redactie over De Gids voerde. Een kwart eeuw na zijn dood werd zijn toneelwerk nog interessant genoeg bevonden voor een letterkundige studie. Weer een kwart eeuw later werd er nog een dissertatie aan zijn romans en novellen gewijd. En nu? (Hans Heesen & Harry Jansen, Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland, blz. 179)
Mijn favoriete citaat
Liefde kweekt bloemen in het hart,
lijden wiedt er het onkruid uit.
(H.J. Schimmel)
Bronnen o.a.
- Elseviers Maandschrift, deel 33 (1907)
- Handboek tot de Nederlandsche Letterkundige gschiedenis (1928)
- Levensbericht (zie 'Links')
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Prisma van de pseudoniemen (1992)
- Pen in ruste. Schrijversgraven in Midden-Nederland (2001)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (februari 2016)