J.H. Scheps
Profiel
Achternaam: Scheps
Roepnaam: Johan
Voornamen: Johannes Hermanus
Geboren: 13-07-1900
Te: Den Haag
Overleden: 03-10-1993
Te: Utrecht
Pseudoniem(en): J.H. Scheps gebruikte de pseudoniemen Resocidem, Jelle Harmen Schepers, Pieter Boon, Darshan, G.K., Jan Ronduit, (Johan) Herman Schuurman en Protestant.
Voor tweedehands boeken | Ook van J.H. Scheps |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Geloof en vertrouwen: verzen van en in benauwenden tijd (1941)
- Rondom het grote lijden: verzen (1942)
Open brieven
- Open brief aan de heer A.L. Constandse naar aanleiding van diens rede gehouden op zondag 7 november 1926 voor de afdeling 's Gravenhage van de "De Dageraad" en getiteld: "Dominee, Pastoor of Rabbi, of het Eenheidsfront tegen het Atheisme" (1926)
- Open brief aan den Eerwaarden Heer Th. van Tichelen : naar aanleiding van diens aanvallen op het Protestantisme en de Hervorming (1927?)
- Open brief aan de Weleerw. Heer Ds. A. G. H. van Hoogerhuyze ... (1933)
Overig non-fictie
- Het mammonisme in de christelijke vakbeweging (1921)
- Uitbouwpractijk en uitbouwideaal (1922)
- Het ideaal der groote steden (1922)
- "Geen magistralen strooptocht" : een woord naar aanleiding der kwestie-Staatssubsidie (1923)
- De oorspronkelijke voorstellen van de J.V. Onderzoekt de Schriften (1923)
- De plaatselijke uitbouw (1923)
- Hand- en schetsboekje voor de leden van de Jongelingenvereeniging aangesloten bij den Nederlandschen Bond van Jongelingenvereenigingen op Gereformeerden Grondslag (1924)
- Is godsdienst privaatzaak? (1924)
- Materialisme en levensinzinking enkele opmerkingen aan het adres van den heer A. L. Constandse naar aanleiding van diens brochure "De ellende der religie" (1925)
- Wat Rooms Vlaanderen ons te zeggen heeft (1926)
- Nationalisme en arbeiderbelangen (1926)
- Slavendienst of heldendom: Constandse's aanval (Socialisme tegenover godsdienst) afgeslagen (1927)
- Sosiaal of sosialisties? (1928)
- Bijbel, vrijdenken en vrij-denken: de brochuur van dhr. W. Havers "De onzedelijkheid in den Bijbel" afgeslagen (1928)
- Aristokraties- en demokraties kristendom (1928)
- De belangen van het proletariaat en het nationaal gevoelen (1928)
- Bruintje Beer en Vosje Loos (1930)
- Priester-terreur!: (onder bescherming van voogdij-raad, rechtbank en hof te 's-Hertogenbos) (1930)
- Rooms recht of Nederlands recht? (ca. 1930)
- Roomse straat-terreur, maar..... Amsterdam ligt niet in Limburg (1931)
- In het licht der openbaarheid of de Anti-Rev. heer H. A. C. v.d. Kraan als tijdelik redakteur der S.D. "Voorwaarts" (1932)
- Kan een kristen sosialist zijn? (1933)
- De houding van de Edelachtbare Heer H. de Bordes, Burgemeester te Bussum, ten opzichte van de Afdeling Naarden-Bussum der Evangeliese Maatschappij nader besproken (1933)
- Om de internationaal sosialistiese volkerengemeenschap (1938)
- Vlaamsche flitsen: (Liever een zatterik, dan een geus en andere verhalen) (1938)
- Om het recht van den wijden aether: (de aanslag op de Vrijd. Radio Omroepvereeniging, nader besproken) (1939)
- Een ernstig woord aan de leden van de gemeenteraden in Nederland (1940)
- Het misverstand der Ned.- Soc.- Werkgemeenschap (1940)
- Ingenieur Anton Mussert door 'De Waag' gewogen (1940)
- Krachten die onsterfelijk zijn: proeve eener - na den oorlog te stellen - synthese der tegenstellingen : Nationaal Front, Nederlandsche Unie, Prot. Chr. Partijen en Soc.-Democratie (1940)
- Ons zelf zijn en blijven: (Lonkhuyzens brochuur "Op den drempel van den nieuwen tijd" afgewezen) (1940)
- Vrijheid en volkseer: het verdoolde Zeeuwsche liberale statenlid arts C.J.M. Boogerd te Zierikzee het rechte pad gewezen (1941)
- Eer en ideaal: de "Open brief van de Troelstra beweging Nederland" beantwoord (1941)
- Gerechtigheid en volkseer (1941)
- Het N.V.V. in de branding (1941)
- Persdans der charletans: gedocumenteerd overzicht van den onderlingen strijd der autoritaire partijen in Nederland (1941)
- Jhr. mr. D.J. de Geer's "De synthese in den oorlog" beantwoord (1942)
- De artsenstrijd is Neerlands strijd (1942)
- Voor of tegen? (1943)
- De groote kuisch (1945)
- Door de kracht van het geloof: de taak der sociaal-democraten in dezen tijd (1945)
- Kan een Christen lid zijn van de Partij van de Arbeid? (met anderen) (1947)
- Kabinetscrisis! Waarom? (1958)
- Ambon en het geweten der Kerk: documentatie inzake het Adres van het Comite´ dr. H. Bout (redactie) (1960)
- Afscheid als bestuurder van de partij (rede) (1965)
- Het progressieve als waardeloze pronk (1971)
- Kink in de kabel: scheuring en polarisatie PvdA-DS'70 (1972)
- Twaalf over drie (1972)
- Scheps inventariseert, deel 1 (1973)
- Scheps inventariseert, deel 2 (1976)
- Verenigd Europa als gemeenschap van vrije volkeren (1981)
- Ruim tweeduizend huwelijken voltrokken (1988)
J.H. Scheps schreef een inleiding voor:
- J.J. Buskes, Bezwaar en verweer: bespreking in zake het beleid van de Partij van de Arbeid omtrent het militaire vraagstuk (1951)
- Zacharias Sawor, Ik bèn een Papoea: een getuigeverslag van de toestanden in Westelijk Nieuw-Guinea sinds de gezagsoverdracht op 1 oktober 1962 (1969)
Bloemlezingen
Over J.H. Scheps
- R. Hartmans, 'Scheps, Johannes Hermanus', in: 'Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland' (deel VII)
- Marnix Krop (redactie, met anderen), 'De toekomst van de vakbeweging : het veertiende jaarboek voor het democratisch socialisme' (1993)
- Niek Scheps, 'Weersta vanaf het begin maar slechts met het geesteszwaard: het verzetswerk van J.H. Scheps 1940-1945' (2011)
Diversen
- In 1995 werd in Zeist een straat naar hem vernoemd, het Johannes Schepsplantsoen.
Prijzen
- J.H. Scheps richtte in 1982 het Inden-Reissfonds op (de naam verwijst naar het echtpaar Inden-Reiss, waarmee hij tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet samenwerkte. Het fonds reikt jaarlijks de J.H. Scheps-prijs uit aan een leerling in het voortgezet onderwijs die zijn of haar opvatting over het onderwerp dictatuur of verzet op schrift stelt of hiervan een visuele uiting maakt.
Opmerkingen
- J.H. Scheps was de zoon van Nicolaas Scheps (sigarenhandelaar en huurophaler) en Wilhelmina Cornelia Stoel.
- Hij groeide op in een gezin met acht kinderen in de Haagse Schilderswijk.
- Hij had als enige opleiding de lagere school. Daarna ging hij aan het werk als lijstenmaker. Hij schoolde zichzelf en na een paar jaar had hij een kantoorbaan.
- Hij leerde debatteren bij de Gereformeerde Jongelingensvereeniging.
- In 1926 zegde hij zijn lidmaatschap van de Gerefomeerde kerk op en werd lid van de Hervormde kerk.
- Tot aan de Tweede Wereldoorlog deed hij zendings- en evangelisatiewerk, o.a. in Vlaanderen.
- Tot 1931 was J.H. Scheps lid van de Christelijk-Sociale partij. In 1931 werd hij lid van de SDAP. In 1933 werd hij voorzitter van de afdeling Den Dolder.
- J.H. Scheps was van 1935 tot 1940 en van 1945 tot 1970 lid van de gemeenteraad van Zeist.
- J.H. Scheps was van 1946 tot 1967 lid van de Tweede Kamer.
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog vond hij dat de Nederlandse autoriteiten veel te makkelijk met de Duitsers meebewogen. Hij schreef hier diverse brochures over en deed dit onder zijn eigen naam.
- Hierdoor moest hij onderduiken en een valse naam aannemen.
- In 1944 werd hij door de Duitsers gearresteerd. Hij zat tot 26-02-1945 gevangen in Kamp Amersfoort.
- In de zomer van 1944 heeft de illegaliteit verhinderd dat Scheps naar een Duits kamp zou worden afgevoerd door zijn dossier te lichten.
- Na de Tweede Wereldoorlog werd hij lid van het bestuur van de SDAP. Deze partij ging op in de PvdA en voor deze partij kwam hij in de Tweede Kamer.
- J.H. Scheps was fel anticommunistisch.
- Het debat in de tweede kamer over de Bijlmerkwestie op 27 oktober 1964 staat bekend als de 'Nacht van Scheps'. Het kabinet wilde de polder niet aan Amsterdam toewijzen. Scheps diende, namens de oppostie een amendement in, dat werd aangenomen met een meerderheid van zeven stemmen.
- J.H. Scheps is nooit getrouwd geweest.
- De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Utrecht.
Anderen over J.H. Scheps
- Schreef verzets- en toekomstbeschouwingen waarin hij betoogt voor een humanistisch en personalistisch socialisme op grond van de christelijke ethiek. (Lectuur repertorium, 1954, blz. 2180)
- Een bewonderenswaardige man, overtuigd christen en religieus socialist. Eenvoud stond voor hem voorop, trouw aan zijn idealen waarnaar hij ook leefde: de medemens in nood bijstaan, opkomen voor de mensenrechten, voor de verdrukte minderheden in Europa waar hun taal en volksaard werden bedreigd. Een reikende hand naar de vluchtelingen stak hij altijd uit. Zij waren hem na. Een democraat in hart en nieren. (Geert Groothof, in memoriam J.H. Scheps, Neerlandia, 1993)
- Toen in 1951 de communistische wethouders van Finsterwolde uit hun functie werden gezet, pareerde Scheps de felle protesten van de Communistische Partij in Nederland niet alleen in het parlement, ook reisde hij af naar Groningen om ter plekke onderzoek te doen en met de communistische fractievoorzitter, Henk Gortzak, in debat te gaan. Tot grote woede van de communisten vergeleek Scheps Finsterwolde met nazi-Duitsland. Omdat hij vond dat de PvdA in de jaren vijftig en zestig zich steeds verder verwijderde van de oude socialistische idealen, zag hij aanvankelijk wel iets in Nieuw Links. Al spoedig distantieerde hij zich echter van deze beweging omdat zij te veel koketteerde met communistische regimes, er bedenkelijke basisdemocratische opvattingen op nahield, en gedomineerd leek te worden door ordinaire baantjesjagers. (Rob Hartmans, BWSA 7 (1998), blz. 203-207)
- Markant en welsprekend, protestants PvdA-Tweede Kamerlid, dat altijd 'het gehoor' van de vergadering had. In zijn jonge jaren evangelist en straatprediker. Moedig verzetsstrijder. Belangenbehartiger van Nederlanders in West-Duitsland. In de PvdA-fractie jarenlang woordvoerder binnenlandse zaken en justitie, met speciale belangstelling voor de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Voorstander van vergaande gemeentelijke herindeling. Verhinderde in 1964 vorming van een aparte Bijlmergemeente. Steunpilaar van de Republiek Zuid-Molukken en tegen overdracht van Nieuw-Guinea. Was ook actief in de gemeentepolitiek van Zeist. Fel gekant tegen strijdwijze van Nieuw Links. (parlement.com)
Mijn favoriete citaat
(J.H. Scheps, Kan een kristen sosialist zijn?, blz. 8)
Bronnen o.a.
- Lectuur repertorium (1954)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (januari 2024)