Reina Prinsen Geerligs
Achternaam: Prinsen Geerligs Voornaam: Reina Geboren: 07-10-1922 Te: Amsterdam Overleden: 24-11-1943 Te: Sachsenhausen (concentratiekamp) |
|
Pseudoniemen: Voor zover mij bekend heeft Reina Prinsen Geerligs niet onder pseudoniem gepubliceerd. Op internet kom ik achter haar naam enkele malen de naam Leentje Vandendriesch tegen. Wellicht was dit tijdens de Tweede Wereldoorlog haar schuilnaam in het verzet.
Voor tweedehands boeken | Ook van Reina Prinsen Geerligs |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Kop van het oorspronkelijke verhaal
Bloemlezingen
'Gebloemleesd'
Proza:
- 1 verhaal 'Brugge' in 'De jongste generatie' (1940)
Tijdschriften
- Reina Prinsen Geerligs debuteerde in september 1940 met het verhaal 'Gerechtigheid' in 'Contact'. Ze won de opstelwedstrijd die het tijdschrift had uitgeschreven.
Contact, september 1940
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Maarten 't Hart beschrijft in 'Het roer kan nog zesmaal om' zijn ervaringen met de Reina Prinsen Geerligs-prijs (blz. 126-128). Hij kreeg een eervolle vermelding voor 'Stenen voor een ransuil'.
- 1 anekdote over mevrouw Prinsen-Geerligs in 'Het literair anekdoten boek', samengesteld door John Müller (1988)
- Rob van Olm, 'Recht, al barste de wereld; Reina Prinsen Geerligs en de ondergang van de verzetsgroep CS-6' (1998)
- Een hoofdstuk over Reina Prinsen Geerligs door Wouter van Dijk in '1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis' (2013)
De Reina Prinsen Geerligs-prijs
De Reina Prinsen Geerligs-prijs werd door haar ouders in 1946 ingesteld om de herinnering aan hun dochter levend te houden. De prijs kon worden toegekend aan een jonge letterkundige van 20-25 jaar oud. Aan het slot van de eerste prijsuitreiking aan Gerard Reve riep de vader van Reina Prinsen Geerligs de jonge schrijvers op zich in te zetten voor een betere wereld, waarvoor zijn dochter, Truus van Lier, Nel Hissink-van den Brink en hun vele jeugdige medestrijders vochten en hun leven gaven. De prijs is in 1979 voor de laatste maal toegekend.
Den 24sten November 1946 was het drie jaar geleden, dat Reina Prinsen Geerligs te Oraniënburg werd gefusilleerd. Ter ere van de nagedachtenis van alle jonge meisjes en vrouwen, die in de illegaliteit hun leven lieten, werd opgericht een Reina Prinsen Geerligs Stichting. Jonge mensen zullen ieder jaar een prijs van 200.- kunnen verwerven voor het beste prozastuk of de beste gedichtenbundel. De leeftijd is bepaald op minstens 20 en ten hoogste 25 jaar. In het bestuur van de stichting kregen zitting dr. H.C. Prinsen Geerligs, voorzitter; jhr. dr. Nico van Suchtelen, Dr. Meertens, J. Kuilman en D.A.M. Binnendijk. De jury werd gevormd door mevr. Jeanne van Schaik - Willing, Ed. Hoornik en H.J. Smeding. (bron: site DBNL)
Jaar | Prijswinnaar | Bekroond werk | Jury |
1947 | G.K. van het Reve | De avonden |
Jeanne van Schaik-Willing Ed. Hoornik H.J. Smeding |
1948 | Mies Bouhuys | Ariadne op Naxos |
Jeanne van Schaik-Willing Ed. Hoornik H.J. Smeding |
1949 | Willem Wittkampf | Het kanon |
Emmy van Lokhorst Adriaan Morriën Bert Voeten H.J. Smeding |
1950 | Jan Blokker | Séjour |
Emmy van Lokhorst Bert Voeten H.J. Smeding |
1951 | Harry Mulisch | Archibald Strohalm |
Adriaan Morriën Overige leden niet bekend |
1952 | Kees Stempels | De glazen bol |
Pierre H. Dubois Anna Blaman Adriaan van der Veen Adriaan Morriën B. Rijdes |
1953 |
Ellen Warmond Remco Campert |
Proeftuin Berchtesgaden |
Anna Blaman Adriaan Morriën Overige leden niet bekend |
1954 | Henk Meijer | Consternatie |
Anna Blaman Hella S. Haasse Antoon Coolen Adriaan Morriën |
1955 | W.G. Klooster | Zonder het genadige einde |
Anna Blaman Hella S. Haasse Antoon Coolen Adriaan Morriën Adriaan van der Veen |
1956 | Winny Pendèl | Ik ga weg tot ziens |
Anna Blaman Hella S. Haasse Antoon Coolen Adriaan Morriën Adriaan van der Veen |
1957 | niet toegekend |
Anna Blaman R. Blijstra Antoon Coolen Karel Jonckheere J.W. Schulte Nordholt |
|
1958 | niet toegekend |
Anna Blaman Antoon Coolen Clara Eggink Karel Jonckheere J.W. Schulte Nordholt |
|
1959 | J. Bernlef | Kokkels |
Anna Blaman Antoon Coolen Clara Eggink Karel Jonckheere J.W. Schulte Nordholt |
1960 | Anton Pedro van Hoek | Duitsland nu |
Antoon Coolen Karel Jonckheere J.W. Schulte Nordholt Clara Eggink |
1961 | Peter van Gestel | Vier verhalen |
Mies Bouhuys Antoon Coolen Clara Eggink J.W. Schulte Nordholt Karel Jonckheere |
1962 | Steven Membrecht | Het einde komt vanzelf |
Mies Bouhuys Nel Noordzij Karel Jonckheere J.W. Schulte Nordholt Paul de Wispelaere |
1963 | niet toegekend |
Nel Noordzij Jan Blokker Paul de Wispelaere Dolf Verspoor Karel Jonckheere |
|
1964 | Kees Holierhoek | Slow -quick -quick -slow |
Julien Weverbergh Paul de Wispelaere Jan Blokker Nel Noordzij Dolf Verspoor |
1965 | Henk van Kerkwijk | Geweer met terugslag |
Nel Noordzij Willem Brandt Kees Stempels Julien Weverbergh Paul de Wispelaere |
1966 | niet uitgeschreven | ||
1967 | Eddy van Vliet | Duel |
Aya Zikken Fernand Auwera Willem Brandt Ivo Michiels Kees Stempels |
1968 | Hans Vlek |
Een warm hemd voor de Winter |
Willem Brandt Margaretha Ferguson Ellen Warmond Fernand Auwera Ivo Michiels |
1969 | niet toegekend |
Remco Campert Peter Berger Jozef Eyckmans Fernand Auwera Willy Vaerewijck |
|
1970 | Arie van den Berg |
Mijn broertje kende nog geen kroos |
Remco Campert Jaap Harten Oscar Timmers Fernand Auwera Willy Vaerewijck |
1971 | niet toegekend |
Fernand Auwera Willy Vaerewijck Jaap Harten Helga Ruebsamen Henk Romijn Meijer |
|
1972 | Willem Jan Otten | Een zwaluw vol zaagsel |
Jaap Harten Henk Romijn Meijer Helga Ruebsamen Daniël Robberechts Willy Vaerewijck |
1973 | Frans Kusters | Jouw goedheid |
Helga Ruebsamen C.I. Dessaur Jos Vandeloo |
1974 | niet toegekend |
Helga Ruebsamen Dick Hillenius Marga Minco Jos Vandeloo Eddy van Vliet |
|
1975 | niet toegekend |
Ankie Peypers A.P.van Hoek Jos Vandeloo Eddy van Vliet Wim Hazeu |
|
1976 |
Oek de Jong Jotie T'Hooft |
De handen van Moeskops Junkieverdriet |
Jos Vandeloo Ankie Peypers Eddy van Vliet Wim Hazeu |
1977 | niet toegekend |
Hanny Michaelis Kees Holierhoek Maarten 't Hart Jos Vandeloo Eddy van Vliet Wim Hazeu |
|
1978 | niet uitgeschreven | ||
1979 | Leon de Winter |
De (ver)wording van de jongere Dürer |
Lidy van Marissing Frans Kusters Kees Simhoffer Jos Vandeloo Eddy van Vliet |
In 1952 stelden de ouders van Reina Prinsen Geerligs de Reina Prinsen Geerligs-prijs voor Zuid-Afrika in. Deze prijs (ook groot ƒ 200,00) werd toegekend aan jonge auteurs tot dertig jaar oud voor in het Zuid-Afrikaans geschreven werk. De prijs werd vijf keer uitgereikt:
Jaar | Prijswinnaar | Bekroond werk | Jury |
1953 | Ina Roussea |
G. Dekker D.J. Opperman W.E.G. Louw N.P. van Wijk Louw F. Oosterhof |
|
1956 | Peter Blum | Steenbok tot Poolsee |
G. Dekker D.J. Opperman F. Oosterhof W.E.G. Louw N.P. van Wijk Louw |
1962 | Abraham Hendrik de Vries |
Hoog teen die heuningkrans Verlore Erwe Vetkers en neonlig |
G. Dekker D.J. Opperman N.P. van Wijk Louw W.E.G. Louw H. van der Merwe Scholtz |
1965 | André Brink |
Lobola vir die lewe Die ambassadeur |
G. Dekker E. Lindenberg D.J. Opperman W.E.G. Louw |
1968 | Breyten Breytenbach | Die huis van die dowe |
E. Lindenberg W.E.G. Louw D.J. Opperman |
Opmerkingen
- Reina Prinsen Geerligs was de dochter van de chemicus R.J. Prinsen Geerligs.
- Reina Prinsen Geerligs groeide op in Amsterdam. Ze had één (jongere) broer: Alfred.
- Nico van Suchtelen was een huisvriend van het gezin Prinsen Geerligs.
- Reina Prinsen Geerligs ging naar het Barlaeusgymnasium. Op deze school zat ze in dezelfe klas als W.F. Hermans. Ze kreeg verkering met de zoon van Nico van Suchtelen. Beiden waren zeer in literatuur geïnteresseerd.
- In de eerste oorlogsjaren studeerde Reina Prinsen Geerligs Nederlands in Amsterdam. Ze wilde schrijfster worden.
- Reina Prinsen Geerligs maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog deel uit van de links-radikale verzetsgroep CS-6 (CS-6 staat voor Corellistraat 6, het Amsterdamse adres van de familie Boissevain waar de vergaderingen van de groep werden gehouden. Anderen beweren dat CS-6 Centrum voor Sabotage 6 betekent. De 6 zou slaan op 5 eerdere mislukte pogingen om een dergelijke organisatie van de grond te krijgen). De groep werd geleid door de zenuwarts Gerrit Kastein, een voormalige Kominternagent, die vanaf het begin in het verzet in Den Haag zat, na als arts bij de Internationale Brigade te hebben gediend in de Spaanse burgeroorlog.
- Binnen de groep werd ook aandacht besteed aan scholing. Cursussen Marxisme werden georganiseerd aan de Koninginneweg 121 in Amsterdam, het huisadres van Reina Prinsen Geerligs. Haar ouders waren uit veiligheidsoverwegingen naar Laren verhuisd, dus was het huis beschikbaar voor allerlei verzetsactiviteiten.
- Reina behoorde tot de kern van de organisatie (samen met Hans Katan, Leo Frijda, Jan Verleun en de broers Sape en Bram Kuiper). Er waren nauwe banden met de CPN en er werd samengewerkt met de Persoonsbewijzen Centrale en andere onderdelen van het kunstenaars- en studentenverzet. Er waren ook sterke banden met het illegale studentenblad De Vrije Katheder.
- Leden van CS-6 voerden aanslagen uit op spoorwegen, het arbeidsbureau en het bevolkingsregister. Ze liquideerden o.a. generaal Seyffardt (Hij was de oprichter van het Nederlands Vrijwilligers Legioen, een organisatie die Nederlanders rekruteerde om in de Waffen SS aan het Oostfront te vechten), secretaris-generaal Reydon (een prominente collaborateur), politie-inspecteur Blonk, SDer Daan Blom en de tandarts de Jonge Cohen (Die had er een gewoonte van gemaakt om Joodse patiënten aan de Duitsers uit te leveren).
- Op 2 juli 1943 liquideerden Reina Prinsen Geerligs en Louis Boissevain de politieverrader Pieter Kaay in Enschede.
- Henri Geul was opgepakt nadat hij de tandarts de Jonge Cohen had geliquideerd. Hij sloeg door en de Duitsers postten bij enkele adressen. Reina Prinsen Geerligs kwam op één van die adressen een pistool inleveren en werd opgepakt.
- Reina Prinsen Geerligs, Nel Hissink-van den Brink en Truus van Lier werden weggevoerd naar Sachsenhausen en in het kamp werden ze op 24 november 1943 geëxecuteerd. Getuigen hebben gezegd dat de drie verzetsheldinnen met opgeheven hoofd en zingend naar de executieplaats liepen. Reina was 21 en Truus was nog maar 20.
- In 1946 riepen haar ouders de Reina Prinsen Geerligs-prijs in het leven. Voor haar studie hadden ze tienduizend gulden apart gezet. Voor dit geld wilden ze nu een maatschappelijke bestemming vinden. Omdat hun dochter schrijfster had willen worden, maakten ze er een aanmoedigingsprijs voor jong talent van. De prijs á 200,00 werd betaald uit de rente van het gespaarde bedrag. Een eervolle vermelding werd beloond met 50,00.
- Door de Reina Prinsen Geerligs-prijs werd het adres Koninginneweg 121 in Amsterdam bekend in de literaire wereld. Kandidaten voor de Reina Prinsen Geerligs-prijs stuurden hun manuscripten naar dit adres. In de achterkamer vergaderde de jury. De jonge winnaars werden er uitgenodigd voor een gesprek en een kopje thee.
- De uitreiking van de prijs vond jaarlijks plaats in de aula van de Universiteit van Amsterdam op 24 november. De dag waarop Reina was gefusilleerd.
- Het was - zeker in de eerste jaren - een prestigieuze prijs. Mede doordat er in die tijd nog maar vijf literaire prijzen waren. Winnaars waren verzekerd van een uitgever en een grote verkoop.
- In de loop der jaren kregen de ouders van Reina Prinsen Geerligs steeds meer moeite met de kant die de Nederlandse literatuur opging. Mevrouw Prinsen Geerligs verzuchtte in 1964 dat de rillingen haar over de rug liepen als ze las door welke thema's jonge prozaïsten bezeten waren: 'Nu gaan ze op de eerste bladzij al naar bed en verder doen ze niets. Is er dan werkelijk niets méér in de wereld?'.
- Het aantal inzendingen voor de prijs liep hard terug. In 1979 waren het er veertien (in 1968 nog achtennegentig). Haar ouders waren overleden en haar broer Arnold voelde er weinig voor de literaire prijs en al het werk die het met zich meebracht alleen voort te zetten. Bovendien ergerde hij zich als christen aan alle godslastering in de moderne letterkunde. Hij liet de prijs zonder verdere ophef een zachte dood sterven.
- Leiden en Spijkenisse eren haar met het Reina Prinsen Geerligspad. In Hoofddorp is de Reina Prinsen Geerligsdreef en Amsterdam kent de Reina Prinsen Geerligsstraat. In 1968 ging in Amsterdam de Reina Prinsen Geerligs MMS samen met het Cartesius Lyceum.
- De AVRO zond op 10-10-2007 in de serie 'Hoge bomen' een documentaire uit over Reina Prinsen Geerligs. De documentaire is op internet te bekijken op de site van de AVRO.
Anderen over Reina Prinsen Geerligs
- De naam van Reina Prinsen Geerligs is vooral bekend geworden door de literaire prijs die haar ouders hebben ingesteld voor debuterende schrijvers, zoals Gerard Reve en Harry Mulisch. Minder bekend is dat zij in CS-6 zat en zelfs tot gewapend verzet was overgegaan. In Oraniënberg is zij samen met Truus van Lier en Nel van de Brink gefusilleerd; zingend en met opgeheven hoofd. Er zijn veel raadsels omtrent haar arrestatie. Tot lang na de oorlog hebben haar ouders geprobeerd erachter te komen wat er precies met hun dochter is gebeurd. (www.conserve.nl/tweedewereld)
- Daar het onder de gevangenen een publiek geheim was, dat de personen die in het crematorium werkten en die zonder uitzondering boeven van het laagste soort waren, zich niet ontzagen lijken te schenden, door deze dienstbaar te maken aan de bevrediging van hun sexuele gevoelens, lette ik bij mijn bezoek aan het crematorium speciaal op de lijken van de drie meisjes. Hoewel ik het niet heb gezien en ik het ook op andere wijze niet kan bewijzen, staat het voor mij vast - gelet op de houding van de lijken - dat de meisjes na haar dood zijn verkracht. Ik zag alle drie de lijken namelijk ruggelings op een bank liggen en wel zoodanig, dat de geslachtsdelen zich aan het uiteinde van de bank bevonden, terwijl de benen uit elkaar waren gespreid. Later heb ik in de administratie van het kamp de stukken betreffende de executies van de drie meisjes gevonden en bleek mij, dat zij genaamd waren, Reina Prinsen Geerligs, Nel Hissink- van den Brink en Truus van Lier. Het is mogelijk, dat deze gegevens en speciaal wat betreft de voornamen, niet volledig zijn, omdat het mij onder de gegeven omstandigheden niet mogelijk was aanteekeningen uit de stukken te maken en ik dus uitsluitend op mijn geheugen ben afgegaan. (Joop Zwart, archief justitie, Site Bureau Tekstidee)
- Een betere reclame dan onderscheiden worden met de Reina Prinsen Geerligs-prijs kon schuchter talent zich niet wensen. Daarna was de reputatie in één klap gevestigd en stond het vast dat het bekroonde boek in riante aantallen over de toonbank zou gaan. (Rudie Kagie, VN, 18-03-2006)
in: Contact, september 1940
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Reina Prinsen Geerligs
- AVRO - tekst originele verhalen Reina Prinsen Geerligs
- Bert Bakkenes - De ondergang van de linkse verzetsgroep CS-6
- Brief van Joop Zwart over de executie van Reina Prinsen Geerligs
- AVRO documentaire over Reina Prinsen Geerligs
Bronnen o.a.
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Vrij Nederland (18-03-2006)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2020)
- Diverse sites op internet (zie: 'Links')