Obe Postma
Profiel
Achternaam: Postma
Roepnaam: Obe
Voornamen: Obe Piters
Geboren: 29-03-1868
Te: Cornwerd
Overleden: 26-06-1963
Te: Leeuwarden
Pseudoniem(en): Obe Postma ondertekende
zijn werk in het begin met 'P'.
As ik te hôf brocht wurd hoecht der gjin ien te skriemen;
Ik bin net weinomd yn é opgong en de bloeiaard fan myn wêzen hat him wol iepen dien.
Mar as de klok begjint to lieden - sa riist it foar my op -
Soe der dochs net wat trilje kinne yn dy oare stompen en spitskes,
sa't hja fier yn it rûn my kundich wienen?
(Obe Postma)
Voor tweedehands boeken | Ook van Obe Postma |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Fryske lân en Fryske libben (1918)
- Fryske lân en Fryske libben (2e, vermeerderde druk) (1923)
- De ljochte ierde: nije fersen (1929)
- Dagen (1937)
- It sil bistean (1947)
- Fan wjerklank en bisinnen (1957)
- Samle fersen I en II, 1949
- Eigen kar (bloemlezing uit eigen werk) (1963)
- Samle fersen (met een inleiding van D.A. Tamminga) (1978 )
- Huning (bibliofiel, 100 ex.) (1983)
- Fransum (met C.O. Jellema en Karel F. Gildemacher) (bibliofielm 36 ex.) (1997)
- It sil bestean: blomlêzing (door Abe de Vries) (2004)
- Samle fersen (bezorgd door Tineke Steenmeijer-Wielinga) (2005)
Overige non-fictie
- Iets over uitstraling en opslorping (proefschrift) (1895)
- Het meten, een kennistheoretische studie (1903)
- De Fryske boerkerij om 1600 hinne (lezing) (1929)
- De Friesche kleihoeve. Bijdrage tot de geschiedenis van den cultuurgrond vooral in Friesland en Groningen (1934)
- De fryske boerkerij en it boerelibben yn de 16e en 17e ieu (1937)
- Doarpsmienskip (met J.J. Kalma en E.B Folkerstma) (1941)
- It Fryske doarp as tsjerklike en wrâldske ienheid foar 1795 (1941)
- Obe Postma werkte mee aan 'Geschiedenis van de Friese Landbouw' (1952)
- Oer it Fryske libben fan troch 'en dei yn 16e en 17e ieu (1955)
- Veld, huis en bedrijf: landbouwhistorische opstellen (2010)
- It deistich bestean by âlds: samle histoaryske opstellen II (2015)
Boeken voor het onderwijs
- J. Kors, Leerboek der algebra met opgaven (twee delen). 2e druk nagezien door O. Postma (1905)
- J. Kors, Leerboek der stereometrie. 2e t/m 5e druk herzien door O. Postma (1906-1925)
- J. Kors, Beschrijvende meetkunde I. 4e t/m 8e druk herzien door O. Postma (1907-1927)
- J. Versluys, Vlakke driehoeksmeting met vraagstukken. 14e t/m 18e druk herzien door O. Postma (1921-1932)
Vertalingen/bewerkingen
- Gedichten fen Rilke (1933)
- Emily Dickinson, Twofold/Twilûd (1982)
- Obe Postma vertaalde werk van P.C. Boutens
Vertaald
- Van het Friese land en het Friese leven = Fan it Fryske lân en it Fryske libben: een keuze uit de gedichten (Ph. H. Breuker, selectie en nawoord en Jabik Veenbaas, vertalingen) (1997)
- Fryslân! De wrâld! = Friesland! Die Welt! Gedichte friesisch-deutsch (vertaald door Ard Posthuma en Babs Gezelle Meerburg en Ronald Noppers) (1998)
- What the poet must know: an anthology (gedichten in het Fries en Engels, vertaald door Anthony Paul) (2004)
- Obe Postma yn it Russysk = Obe Postma in het Russisch = Obe Postma na russkom jazyke (vertaald door Jabik Veenbaas e.a.) (2011)
- Selected poems: in Frisian, English and Dutch (vertaald door Jabik Veenbaas) (2018)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Obe Postma debuteerde in 1902 met enkele gedichten in 'Forjit my net'.
- Tot 1918 publiceerde Obe Postma artikelen over wis- en natuurkunde.
- Het laatste gedicht van Obe Postma werd gepubliceerd in 'De Tsjerne' in 1962.
- Obe Postma publiceerde in 'Proloog'.
Over Obe Postma
- Fokke Sierksma, B'ern fan de ierde. In essay oer it dichtwurk fan Obe Postma' (1953)
- 'De Tsjerne' bracht in 1953 een Obe Postma-nummer uit.
- J.H. Brouwer, Anne Wadman en Fokke Sierksma, 'Oer Obe Postma' (1979)
- J.J. Kalma, Bibliografy fan en er it wurk fan O. Postma (1982)
- Ph. H. Breuker, 'Obe Postma als auteur van het sublieme' (Inaugurele rede) (1996)
- Sjoerd Bottema e.a. (redactie), ''t Hat west, it is: de aktualiteit fan Obe Postma' ( Spesjaalnûmer 'Trotwaer') (1997)
- Ph. H. Breuker en T. Steenmeijer-Wielenga, Obe Postma (1868-1963). Skriuwers yn Byld 6 (1997)
- 1 hoofdstuk over Obe Postma: 'Onbewaakte ogenblikken' in De eerste keer' van Guus Middag (1999)
- Stichting Kunst en Wetenschap, 'Het landschap van Obe Postma' (2006)
- Geart van der Meer, Jan Gulmans, 'In útjefte ta gelegenheid fan de ûntbleating fan de búste fan de dichter en wittenskipsman Obe Postma (1868-1963)' (2014)
- Tineke Steenmeijer-Wielenga en Geart van der Meer, 'Obe Postma: in libben dat bloeide nei syn aard' (2017)
- Jan Gulmans & Geke Sjoerdsma, 'Obe Postma op muzyk: in oersicht fan op muzyk sette gedichten fan Obe Postma' (2018)
- Philippus Breuker, 'Dreaun fan ierde dream: libben en wurk fan Obe Postma' (2018)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Geert Mak begint zijn boek 'Hoe God verdween uit Jorwerd' (1996) met het gedicht 'Earst it wûnder fan it bouwen' van Obe Postma, met op de bladzijde ernaast de vertaling van Jabik Veenbaas.
- Een steen met het gedicht: 'Prinsetún' van Obe Postma,
in de Prinsentuin in Leeuwarden, in het kader van 'Poëzie
op straat'.
Prinsetún
Ljochte dagen komme wer op nij,
Fiere bylden geane my foarbij!
Alde paden binne my sa djoer,
Noch is wat fan 't goede libben oer.Einen kwêkje trou har hjerstesang
O wat hâldt it djip wjerklinken lang!
Oer de tún it giele blêdedek,
Fivers râne hat syn dreambestek.Boppe dichtersjierren bin ik âld,
Mar dizz' dei haww' wûndere krêften wâld;
Lichte rimen komme op my ta
En eat fan in sjongstim njundert sa. - Er bestaat een 'Obe Postma Selskip', dat een tweejaarlijkstijdschrift 'Wjerklank' uitgeeft.
Literaire prijzen
- (eerste) Gysbert Japicx-priis 1947 voor 'It sil bistaen'
- Dr.J. Halbersma-prijs 1953
- Rely Jorritsma-priis 1954 voor 'Fan de fjouwer eleminten'
Obe Postma was lid van de jury voor volgende prijzen:
- Gysbert Japicx-priis 1949
De provincie Friesland stelde in 1984 een literaire prijs in voor vertalingen: de Dr. Obe Postma-prijs. De prijs ging in 1984 naar Gerben Brouwer voor zijn vertalingen in de bundel 'Ljochte nachten'.
Opmerkingen
- Obe Postma werd geboren in Cornwerd (Koarnwert), in een boerderij op Sotterumerdyk 1.
- Obe Postma bezocht de 'Franse school' in Makkum en het Stedelijk Gymnasium in Sneek.
- Obe Postma studeerde vanaf 1886 wis- en natuurkunde in Amsterdam. Hij promoveerde in 1895.
- Obe Postma werd leraar wiskunde en mechanica aan het gymnasium in Tiel, aan de Rijks-HBS in Tilburg en (1894-1933) aan de Rijks-HBS in Groningen. Daarna verhuisde hij naar Leeuwarden, waar hij van zijn pensionering in 1933 tot zijn dood in 1963 samenwoonde met zijn zus Liezabeth.
- Obe Postma wordt wel gezien als de belangrijkste Friese dichter van de twintigste eeuw.
- In zijn poëzie spelen de natuur en het Friese (volks)leven een grote rol.
- Zijn poëzie is sober wat betreft zijn taalgebruik.
- In later werk ging Postma een parlando-stijl toepassen. Hierin wordt hij wel vergeleken met J.C. van Schagen en met K.P. Kaváfis.
- Obe Postma was homoseksueel, maar liet dit in zijn werk niet naar voren komen.
- Obe Postma schreef ook historische studies op agrarisch gebied.
- Obe Postma overleed op 26-06-1963 in het Leeuwarder Diaconessenhuis.
- Hij werd op 01-07-1963 begraven aan de voet van de Nederlands
Hervormde Kerk (zuidzijde) in Cornwerd. Op zijn grafsteen staat:
'Dichter fan 't Fryske lân'.
- Het Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum bezit een olieverfschilderij (1958) en een potloodtekening (1953) van Obe postma door Dick Osinga en twee portetten door Gerben Rypma.
Anderen over Obe Postma
- Postma maakt zich graag zo klein mogelijk en is een meester in het hanteren van wat tegenwoordig het calimero-effect schijnt te heten. (Ard Posthuma, Trotwaer)
- Verfijnd lyricus van aardse gerichtheid, maar tegelijk van wijsgerige eenheidsbeleving. (J.J. Kalma, Encyclopedie van Friesland)
- Zijn poëzie kent, zij het in verrassende variaties, slechts één thema: dichters verbondenheid met de kosmos die hij in eigen bestaan als component ook in het 'Fryske lân en libben' weerspiegeld weet. (Moderne encyclopedie van de wereldliteratuur, blz. 320)
- Obe Postma, de dichter die zich meer dan iemand anders rekenschap heeft gegeven van de historische sensatie, spreekt van een machtig gemeenschapsgevoel dat heden en verleden omvat. (Ph. H. Breuker, in: Mooi meegenomen?', blz. 24)
- Postma uit zijn geluksgevoel op een sobere wijze. Er is genoeg understatement in deze poëzie om het geluksgevoel aanvaardbaar te maken. Het is, als je Postma leest, alsof je schilderijen van Monet en Renoir bekijkt waarop mensen staan afgebeeld die op zonnige zomerdagen door rijk bloeiend grasland gaan. (Maarten 't Hart, NRC, 18-05-1979)
Mijn favoriete citaat
Dêr stiet hja no stil op it keale hiem
By in stokroas en goudsjeblom,
Dy har bern yn in túntsje noch opbrocht ha,
Mar dy haww' it ek al net rom.
(Obe Postma, De boerinne fan Surch (fragm.)
Naar een overzicht van citaten van Obe Postma
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van Obe Postma
- Obe Postma Selskip
- DBNL - Obe Postma
Bronnen o.a.
- Sesam encyclopedie (1974)
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Querido's letterkundige reisgids van Nederland (1983)
- Moderne encyclopedie van de wereldliteratuur (1984)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Hun laatste rustplaats (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Grote gezins encyclopedie (1987)
- Internetpage Frysk Letterkundich Museum (zie 'Links')
- Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Poëzie op straat. Poëzieroute Leeuwarden (2004)
- Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (maart 2020)