N.E.M. Pareau
Profiel
Achternaam: Pareau Initialen: N.E.M. Geboren: 25-12-1906 Te: Groningen Overleden: 02-12-1981 Te: Groningen Pseudoniem(en): N.E.M. Pareau was het pseudoniem van Herman Jan Scheltema. De bundel 'Het Pierement' verscheen onder het gezamenlijk pseudsoniem Community Singing. Hij gebruikte als componist het pseudoniem Mr. J. Jer. van Nes. |
Voor tweedehands boeken | Ook van N.E.M. Pareau |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Het Pierement door community singing (met Halbo C. Kool, J.C. Noordstar en Herman Poort) (1931)
- Hommage à Groningue, pour piano à 2 mains (1931)
- Mengelingen (proza en poëzie) (1933)
- Argos en Arcadia (met J.C. Noordstar) (proza en poëzie) (1935)
- De jaargetijden (in eigen beheer) (1935)
- XXVIII sonnetten (1941)
- Sonnetten (1965)
- De Drenthsche A (bibliofiel, 45 ex.) (1976)
- I (bibliofiel, 30 ex.) (1984)
- Sonnetten (met Hendrik de Vries) (bibliofiel, 40 ex.) (1996)
- N.E.M. Pareau: Sonnetten & andere gedichten - & proza (door Reinold Kuipers) (2000)
- De kleine man, de kleine man ... (bibliofiel) (2001)
- Aan de ganzen (bibliofiel) (2004)
|
|
|
|
Proza
- Mengelingen (proza en poëzie) (1933)
- Argos en Arcadia (met J.C. Noordstar) (proza en poëzie) (1935)
- N.E.M. Pareau: Sonnetten & andere gedichten - & proza (door Reinold Kuipers) (2000)
Overige non-fictie/Wetenschappelijk werk
- Proeve eener theorie der Actiones arbitrariae (proefschrift) (1934)
- Heterophonie in de Grieksche zangmuziek (1935)
- F.G. Scheltema, Nederlandsch burgerlijk bewijsrecht (voltooid door H.J. Scheltema) (1940)
- Opmerkingen over Grieksche bewerkingen van Latijnsche juridische bronnen: openbare les, gehouden bij den aanvang zijner lessen als privaat-docent in het Byzantijnsche recht aan de Universiteit van Amsterdam op Dinsdag 16 April 1940 (1940)
- Verzekeringsrecht (1945)
- De nieuwere critiek op de Romeinsche rechtsbronnen uit den tijd voor Justinianus (inaugurele rede) (1946)
- Een bijdrage in ' Publiekrechtelijke opstellen aangeboden aan Prof. Mr Dr C. W. van der Pot bij zijn aftreden als hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Groningen' (1950)
- Florilegium jurisprudentiae graeco-romanae (1950)
- Basilicorum libri LX (60 delen) (1953-1981)
- At the roots of medieval society = An den Wurzeln der mittelalterlichen Gesellschaft An den Wurzeln der mittelalterlichen Gesellschaft (met P.W.A. Immink) (1958)
- Groentijd en ontgroening: rede (1959)
- Pro Excolendo Iure Patrio 1761-1961: gedenkboek uitgeg. ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van Pro Excolendo (met anderen) (1961)
- Terug naar de romantiek? (met anderen) (1963)
- L'enseignement de droit des antécesseurs (1970)
- 'Flores legum: H.J. Scheltema antecessori Groningano oblati' (1971)
- Algemeen deel van het schadeverzekeringsrecht (heruitgave van 'Verzekeringsrecht') (1978)
- Opera minora: ad juris historiam pertinentia (2004)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Als rechtenstudent in Groningen publiceerde Pareau gedichten in het studentenweekblad 'Der clercke cronike' en in de 'Groninger Studenten Almanak'.
- N.E.M. Pareau publiceerde in 'De Vrije Bladen' o.a. het gedicht 'De Drentsche A'.
- N.E.M. Pareau werkte mee aan 'Werk' en 'De Gids'.
- Op zijn vakgebied publiceerde hij in 'Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis' en het 'Rechtsgeleerd Magazijn'.
Over N.E.M. Pareau
- 1 hoofdstuk: 'De hrelft van een tweeling. Aantekeningen bij het werk van N.E.M. Pareau' in 'Schuchter en iets luider' van A. Marja (1946)
- J. v.d. Woude schreef over Pareau en zijn werk in de roman 'Bodega rapsodie' (1961).
- J.H.A. Lokin en W.R.H. Koops, ' Ter nagedachtenis H. J. Scheltema, 1906-1981' (1982)
- E.W.A. Hensen, 'Langs zelfgekozen paden. Het leven van H.J. Scheltema, N.E.M. Pareau & Mr. J. Jer. van Nes' (1992)
- Rudolf Escher & Reinold Kuipers: 'J.C. Noordstar, N.E.M. Pareau & Ebenhaëzer (2000)
- Een hoofdstuk in 'Trou Moet Blycken' (2001) van Gerrit Komrij over Pareau en Noordstar n.a.v. het gedicht 'De zwanen' van Noordstar.
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Guus Middag schreef in zijn 'Rarewoordenboek' (2011) een beschouwing over het woord 'Uraten' n.a.v. een gedicht van N.E.M. Pareau.
Biografische opmerkingen
- N.E.M. Pareau is geboren in Groningen als vierde kind (en een nakomertje) van een hoogleraar kindergeneeskunde, op het adres Oude Boteringstraat 11.
- Op het gymnasium bleef hij twee keer zitten en stapte over naar de HBS.
- N.E.M. Pareau studeerde (kort klassieke talen en daarna) rechten in Groningen. Hij was lid van het Groningsch Studentencorps 'Vindicat atque polit', waar hij zitting had in tal van commissies. Hij woonde later in Groningen o.a. op Stationsplein 1b.
- N.E.M. Pareau was bevriend met de dichter J.C. Noordstar. Begin jaren dertig hadden ze samen in Groningen een drukkerijtje: Ebenhaëzer. Deze drukkerij gaf het muziekstuk 'Hommage à Groningue' uit, geschreven door Pareau onder het pseudoniem J. Jer. van Nes.
- Hij promoveerde in 1936 op een proefschrift over Romeins procesrecht.
- In 1940 werd hij privaatdocent Byzantijns recht aan de Universiteit van Amsterdam.
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest hij onderduiken.
- In 1946 werd hij hoogleraar Romeins recht aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Op 7 juni 1977 ging hij met emeritaat.
- Over de hoogleraar Scheltema doen diverse (vaak onwaarschijnlijke) verhalen de ronde. Zo zou hij als rector-magnificus de koningin ontvangen hebben met een fietslampje in zijn neusgat. Ook zou hij studenten die hij bij hem thuis ontving op allerlei manieren de stuipen op het lijf hebben gejaagd.
- Zijn werk bestaat voor een groot deel uit sonnetten, soms wordt hierbij invloed van P.C. Hooft vermoed.
- N.E.M. Pareau woonde vanaf 1946 tot zijn dood op de Hoge der A nummer 8.
- Hij overleed twee weken nadat het laatste deel van de 'Basilica' uitkwam. Hij stierf in een stoel op bezoek bij zijn opvolger Jan Lokin.
- Hij werd op Ameland begraven (Hier kwam zijn familie vandaan). Op zijn grafsteen op de Algemene Begraafplaats in Nes (Vak B regel 8 nr. 12) staat abusievelijk 5 december als sterfdatum vermeld.
- Lokin kreeg in 2005 een naar hem genoemde leerstoel: de Scheltema-leerstoel.
Anderen over N.E.M. Pareau
- Een archaïsche manier van schrijven en dichten, die in later werk tot spel is geworden met veel opzettelijke nabootsing, op de grens van het parodistische ook in de verwerking met arcadische fantasiën. (Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur, blz. 106)
- De gedichten die Pareau schreef lijken naar het woordgebruik en de beeldende verzen uit een andere tijd. Plechtstatigheid is er niet vreemd aan. De uiterlijke vorm dient duidelijk ter camouflage, het gebruik van een schuilnaam niet minder. Dat zijn grote wetenschappelijke hoofdwerk de uitgave was van een zeer oude tekst, hoeft niet te verwonderen: hij kon zich verbergen achter de teksten van anderen. Dat 'Scheltema' in de wetenschap van het Romeins recht nu een begrip is geworden, zou hem zeer verheugd hebben: de eigen naam als bijna een pseudoniem! Dat hij bij zijn literaire publikaties, bijna alle uit zijn studententijd, van mystificaties hield, ligt in de lijn: hij wilde niet bekend worden. En dat betekent ook: niet gekend. (Kees Fens, Volkskrant, 22-06-1992)
- De Groningse jurist mr. H.J. Scheltema schreef een bundel eigenzinnige gedichten onder het pseudoniem N.E.M. Pareau. Verder was hij een legendarisch hoogleraar die verschillende gedaanten aan kon nemen, maar geen enkel kijkje in zijn innerlijk gaf. (Jean Pierre Rawie, VN, 18-07-1992)
- Pareau stoffeert zijn verzen graag met klassieke beelden en hij zet zijn gedichten veelal ingenieus in elkaar. (T. van Deel, Trouw, 03-03-2001)
- Waarde! H.J. Scheltema, pseudoniem N.E.M. Pareau, is niet gestorven achter een glas bier in café "De Sleutel". Dat café bestond nog niet toen hij stierf. Scheltema heeft, na afloop van een college, op 2 december 1981 nog een glas bier - hij bestelde Duvel, het krachtigste bier dat het café had - gedronken in café "De Wolthoorn", gelegen tegenover het Juridisch Instituut, destijds gevestigd in de Turftorenstraat te Groningen. Om ongeveer tien voor zeven heeft hij het café verlaten. Anders dan te doen gebruikelijk heeft hij niet afgerekend. Hij is gegaan naar het huis van zijn opvolger Jan Lokin. Die moest zijn nazaten naar bed brengen. Hij gaf Scheltema nog een glas jenever. Toen Lokin om tien voor half acht naar beneden kwam trof hij Scheltema dood in zijn stoel aan, het glas jenever nog in de hand. Op dezelfde tijd stond bij café "De Wolthoorn" de klok stil. De bron van dit alles? Emile Henssen (de helaas overleden Scheltema-biograaf), in zijn bijdrage "De Turftorenstraat", opgenomen in: J. Abrahamse, D. Benedek-Siegersma en F. van Garderen, Wolthoorn & Co 1923-1988, een uitgave van: Wolthorn & Co, Turftorenstraat 6, 9712 BP Groningen 1988. (Marcel van der Horst in een mail aan mij, 08-05-2009)
Mijn favoriete citaat
Laat in den nacht, wanneer ik droomend door
het venster staar, roepen uit hooge luchten
onzichtbaar overgaande ganzenvluchten;
een zwak gekrijsch, dat zwelt en gaat teloor.
(N.E.M. Pareau, Aan de ganzen (fragm.), Sonnetten, blz. 26)
Uit mijn weblog: 18 augustus 2007
Via Google-earth heb ik Nes eens goed bekeken. Ik vond het katholieke kerkhof bij de kerk, maar niet de algemene begraafplaats. Bij de ingang van ons appartmentencomplex hangt ook een kaart van de omgeving en jawel, daarop staan twee kerkhoven aangegeven. Aan het eind van de middag zijn we daarheen gefietst en het klopte. Een klein, fraai kerkhofje, in de duinen, aan de andere kant van de Vleijen en naast de Kardinaal de Jongschool. Mensen die met de auto komen, kunnen bij die school hun auto parkeren. Om de begraafplaats staat een klein muurtje. Er is een middenpad met bomen er langs en links en rechts daarvan liggen de graven in rijen. Vooral (eigenlijk alleen) simpele betonnen zerken, waardoor de hele begraafplaats een geheel lijkt.
Het is op een onbekend kerkhof altijd even zoeken. Door de poort. Het middenpad aflopen, waar het plaveisel ophoudt, is het de derde rij links. In deze hele rij liggen Scheltema's en daar ligt ook N.E.M. Pareau. Dit was het pseudoniem van Herman Jan Scheltema. N.E.M. Pareau is geboren in Groningen als zoon van een hoogleraar kindergeneeskunde, op het adres Oude Boteringstraat 11. Hij studeerde rechten in Groningen. N.E.M. Pareau was bevriend met de dichter J.C. Noordstar. Begin jaren dertig hadden ze samen in Groningen een drukkerijtje: Ebenhaëzer. Deze drukkerij gaf het muziekstuk 'Hommage à Groningue' uit, geschreven door Pareau onder het pseudoniem J. Jer. van Nes. Hij promoveerde in 1936 op een proefschrift over Romeins procesrecht. In 1945 werd hij hoogleraar Romeins recht aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Over hoogleraar Scheltema doen diverse (vaak onwaarschijnlijke) verhalen de ronde. Zo zou hij als rector-magnificus de koningin ontvangen hebben met een fietslampje in zijn neusgat. Ook zou hij studenten die hij bij hem thuis ontving op allerlei manieren de stuipen op het lijf hebben gejaagd. Zijn werk bestaat voor een groot deel uit sonnetten, soms wordt hierbij invloed van P.C. Hooft vermoed. Op zijn steen staat 'in leven Hoogleraar te Groningen'. Wat daaronder staat is gekker: men heeft er de verkeerde overlijdensdatum op gezet. Er staat 5 Dec. 1981, maar dat moet toch echt 2 december zijn.
Bronnen o.a.
- Wie is die.... Auteurs van Singel 262 (1966)
- Lexicon van de moderne Nederlandse literatuur (1978)
- Ik hou van jou. Drieënnegentig auteurs van Querido (1982)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Hun laatste rustplaats (1985)
- Prisma van de pseudoniemen (1992)
- Vrij Nederland (18-07-1992)
- Oosthoek Lexicon Nederlandse & Vlaamse literatuur (1996)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (mei 2024)