Jacobus van Looy
Profiel
Achternaam: van Looy
Voornaam: Jacobus
Geboren: 13-09-1855
Te: Haarlem
Overleden: 24-02-1930
Te: Haarlem
Pseudoniem(en): Jacobus van Looy heeft
het pseudoniem Adriaan Brouwer gebruikt (voor het gedicht 'Herfst'
in 'De Nieuwe Gids')
Voor tweedehands boeken | Ook van Jacobus van Looy |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Ode aan Rembrandt: tijdzang (1906)
- De ar: een berijmd verhaal (300 ex.) (1920)
- Gedichten 1884-1925 (verzorgd door Titia van Gelder) (1500 ex.) (1932)
- De ar; Het verhaal van den provinciaal; De vischvrouw (1981)
Proza
- Proza (1889)
- Gekken (1892)
- Feesten (1903)
- Uit het werk van Jac. van Looy (bijeengebracht door G. Bolkestein) (1908)
- De wonderlijke avonturen van Zebedeus (1910)
- Reizen (1913)
- Jaapje (1917)
- Nieuwjaarsdag (200 ex.) (1919)
- Jaap (1923)
- De wonderlijke avonturen van Zebedeus: nieuwe bijlagen (1925)
- De wonderlijke avonturen van Zebedeus: nieuwste bijlagen (1925)
- Op reis (200 ex.) (1929)
- Nieuw proza (1929)
- Jakob (1930)
- Jaapje, Jaap, Jakob (1943)
- De pendule (bibliofiel, 50 ex.) (1943)
- De weesjongen (fragmenten uit Jaapje/Jaap/Jakob, gekozen door Godfried Bomans) (1953)
- De dood van mijn poes (1955)
- De nachtcactus (bibliofiel, 175 ex.) (1969)
- Eene ontmoeting (bibliofiel, 175 ex.) (1981)
- De ar; Het verhaal van den provinciaal; De vischvrouw (1981)
- De dood van mijn poes en andere verhalen (heruitgave van 'proza') (1981)
- Een feestdroom: een keuze uit ongebundeld en ongepubliceerd werk (1982)
- Een Epos in Ist (1985)
- De dood van mijn poes (bibliofiel, 45 ex.) (2005 én 2015)
- Een verzameling proza (2017)
Brieven
- Brieven van Jac. van Looy in 'Kunstenaarsbrieven' (1937)
- 1 brief van Jacobus van Looy aan Van Eeden (d.d. 16-09-1886) in 'Het hart op de tong', samengesteld door Dr. W.Gs. Hellinga (1941)
- 1 brief van Frederik van Eeden aan Van Looy (d.d. 27-09-1886) in 'Het hart op de tong', samengesteld door Dr. W.Gs. Hellinga (1941)
- 1 brief van Jacobus van Looy aan Lodewijk van Deyssel (in handschrift én getypt) in 'Brieven in Beeld' (1976)
- Wie dronk toen water! Bloemlezing uit de briefwisseling met zijn leermeester Aug. Allebé tijdens de Rome-reis 1885-1887, samengesteld door F.P. Huygens (1975)
- Kerstbrief van Jac. van Looy (1993)
- 3 brieven aan Jacobus van Looy in 'Een varend eiland. Brieven' van J. Slauerhoff (2016)
Overige non-fictie
- Enny Vrede: Maria Magdalena Müller, geboren 3 november 1883, overleden 18 april 1919, in memoriam (met anderen) (1919)
Vertalingen/bewerkingen
- Alfred de Musset, De meinacht (1892)
- Jacobus van Looy vertaalde diverse werken van Shakespeare, bijv.:
- Willam Shakespeare, Macbeth (1900)
- Willam Shakespeare, Hamlet (1907)
- Willam Shakespeare, Romeo en Julia (1910)
- Willam Shakespeare, Naar het u lijkt (1915)
- Willam Shakespeare, Midzomernachtsdroom (1925)
- Willam Shakespeare, De koopman van Venetië (niet gepubliceerd) (1922)
- 'n Keur uit sy prosa (Zuid-Afrikaanse uitgave, samengesteld door Tj. Buning en S. Strydom) (1969)
Vertaald
- 1 verhaal: 'The death of my cat' in 'Harvest of the Lowlands', vertaald door Alfred van Ameyden van Duym, verzameld door J. Greshoff (1945)
Jac. van Looy schreef een inleiding voor
- E. Gordon Craig, De kunst van het theater (met Jan C. de Vos en M.A.J. Bauer) (1906)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Jacobus van Looy was van 1909 tot 1930 redacteur van 'De Nieuwe Gids', in 1885 publiceerde hij hierin impressionistische schetsen van zijn studiereis door Italië, Spanje en Noord-Afrika. In 'De Nieuwe Gids' verscheen ook 'De dood van mijn poes'.
- Jacobus van Looy was redacteur van 'Tweemaandelijksch Tijdschrift'.
- Jacobus van Looy publiceerde in 'De XXe eeuw'.
Over Jacobus van Looy
- Willem Kloos droeg zijn gedichten 'Eva' en 'De leugen' op aan Jac. van Looy.
- 1 hoofdstuk: 'Jac. van Looy - A. Aletrino - Aug. P. van Groeningen' in 'Nieuwere Literatuur-geschiedenis, deel 2' van Willem Kloos (1904)
- Een hoofdstuk 'Feesten van Jac. van Looy' in 'Achtste bundel verzamelde opstellen' van L. van Deyssel (1905)
- 1 hoofdstuk: 'Jac. van Looy - H.J. Boeken' in 'Nieuwere Literatuur-geschiedenis, deel 4' van Willem Kloos (1906)
- Een hoofdstuk over Jac. van Looy in 'Onze schrijvers geschetst in hun leven en werken : met portretten en illustraties' van Herman Robbers (1908)
- 1 hoofdstuk over Jac. van Looy in 'Geschreven portretten' van Is. Querido (1912)
- G.H. Marius, 'Jac. van Looy' (1912)
- 1 hoofdstuk over Jac. van Looy in 'Hollandsche schilders van dezen tijd' (1913)
- 2 hoofdstukken over Jac. van Looy in 'Verzamelde werken. Beschouwingen en kritieken' van Lodewijk van Deyssel (1920)
- M.A. Pit, 'Bibliographie van het werk van Jac. van Looy, 1886-1925' (1926)
- Een hoofdstuk over Jacobus van Looy (door W. Kramer) in 'Christelijk letterkundige studiën V' van M.J. Leendertse (1929)
- D.A.M. Binnendijk, ´Jac. van Looy´s Nieuw Proza´ (rede) (1930)
- M.J. Brusse, 'Jacobus van Looy over zijn werk' (1930)
- bijdrage over Jacobus van Looy in 'Geschenk 1933' door P.H. van Moerkerken, incl. portret en een overdruk van een handschrift.
- Titia van Looy-van Gelder, 'Tot het lezen in Jacobus van Looy' (1937)
- Titia van Looy-van Gelder, 'Tot het lezen in Jacobus van Looy. II: De wonderlijke avonturen van Zebedeus' (1938)
- M. Augusta Jacobs, 'Jacobus van Looy en zijn literair werk' (1945)
- Een hoofdstuk over Jac. van Looy in 'Muiterij tegen het etmaal, deel 2: poëzie en essay' van Simon Vestdijk (1947)
- 1 hoofdstuk: 'Drie Generaties (Jac. van Looy, P.C.Boutens, Hendrik de Vries' in 'Verzamelde beschouwingen' van J.C. Bloem (1950)
- L.M. van Dis, 'Jacobus van Looy als schrijver van "De wonderlijke avonturen van Zebedeus"' (1952)
- S.P. Uri, 'Vlucht der verbeelding: studies over de Neo-romantiek bij twaalf Nederlandse proza-schrijvers en -schrijfsters van de periode 1890-1920: Jacobus van Looy, Arij Prins, Frederik van Eeden, Louis Couperus, Lodewijk van Deyssel, Augusta de Wit, Adriaan van Oordt, Henriëtte Roland Holst, Israël Querido, Arthur van Schendel, Aart van der Leeuw, P. H. van Moerkerken' (1955)
- 1 hoofdstuk: 'Jac. van Looy - Jaapje' in '1905-1955 van jaar tot jaar van boek tot boek. Hoogtepunten uit vijftig jaar nederlandse letterkunde', uitgezocht en ingeleid door dr. J. Hulsker en Dr. G. Stuiveling (1956)
- L.M. van Dis: 'Jacobus van Looy in het huis van zijn jeugd' in 'Levende talen 272' (november 1970)
- 1 hoofdstuk: 'Dunselman-complex' over zijn briefwisseling met August Allebé in 'Het eeuwige examen' van Jan Blokker (1977)
- Chris Will en Peter Winkels, 'Jacobus van Looy: schilder van huis uit, schrijver door toevallige omstandigheden: een biografische schets' (1982)
- Mieke van der Wal, 'Jacobus van Looy, 1885-1930: schilder van huis uit, schrijver door toevallige omstandigheden: schilderijen, tekeningen, pastels, boeken, manuskripten, brieven' (1982)
- E.B.M.J. Blomme, 'Stichting Jacobus van Looy: Het dubbeltalent beloond' in 'Literatuur' (januari/februari 1987)
- Chris Will e.a., 'Jacobus van Looy. Schrijversprentenboek 26' (1987)
- Christiaan Will, Peter J.A. Winkels, 'De dubbelbegaafdheid van Jacobus van Looy' (1988)
- 1 gedicht: 'De tombe van Jac. van Looy' in 'Tomben' van Jan Kuijper (1989)
- 1 uittreksel: 'Jac. van Looy - Jaapje' in 'Prisma Uittrekselboek Nederlandse literatuur 1880-1945', door Johan van Ommen en Lizet Penson (1992)
- Joyce van der Smit-Meijer, 'Niets is zo mooi als zien...' (Uitgave bij de gelijknamige tentoonstelling in het Frans Halsmuseum van 19 december 1998 t/m 7 maart 1999 en in het Gemeentemuseum Helmond van 21 maart 1999 t/m 24 mei 1999) (1998)
- Esther Scheepers en Chris Will, 'Looy met den noorderzon, weg!! De reizen van Jacobus van Looy' (1998)
- Joyce van der Smit-Meijer, 'Niets is zo mooi als zien...' (2002). Uitgegeven in het kader van de tentoonstelling over Jacobus Van Looy, Dick van Arkel, Otto Prinsen en Jean Marie van Staveren ter gelegenheid van het afscheid van wethouder mevrouw A. Blommers-Biezeno in Soest.
- George Slieker, 'Van heiligland tot hout: plaatsen uit Jacobus van Looy's Jaapje-cyclus en zijn persoonlijke leven in foto's en ansichtkaarten' (2007)
- Geert Buelens (redactie), 'Plots hel het werd: Jacobus van Looy en de 'Battle of the Somme': met een film van Leo van Maaren' (2016)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- In 1982 organiseerden zowel het Frans Halsmuseum als Teylers Museum in Haarlem een tentoonstelling over Jacobus van Looy.
- Bulkboek 91 was aan Jacobus van Looy gewijd, met als titel: 'De Weesjongen' (1987). Het bevatte fragmenten uit Jaapje, Jaap en Jakob, uitgezocht en ingeleid door Godfried Bomans.
- 'Vrij Nederland' vroeg auteurs om hun top-10 voor 'De leeslijst'. De lijsten stonden in het nummer van 12-09-1987. 'Feesten' stond in het lijstje van Wim de Bie op nr. 8.
- Een zelfportret (olieverf op doek) van Jacobus van Looy (z.j.), in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
- Een portret (olieverf op doek) van P.H. Ritter jr. door Waalko Dingemans, gemaakt in 1946, in 'Schrijversportretten', samengesteld door Sjoerd van Faassen, Pauline Bloemsma en Hester Quist (2010)
- Geert Buelens (redactie), 'Plots hel het werd: Jacobus van Looy en de 'Battle of the Somme': met een film van Leo van Maaren' (2016)
Literaire prijzen
- Prix de Rome 1884 (Staatsprijs voor de schilderkunst) (samen met J. Dunselman)
- Tollens-prijs 1918 voor zijn gehele oeuvre
- Prijs voor Meesterschap 1921 voor 'Jaapje'
Jac. van Looy was lid van de jury voor:
- De Nieuwe Gids-prijs 1911 en 1914
In 1985 werd de vijfjaarlijkse Jacobus van Looy-prijs in het leven geroepen door de Jacobus van Looy-stichting. Hij wordt toegekend aan beeldende kunstenaars die ook literair begaafd zijn. Armando kreeg de eerste Jacobus van Looy-prijs.
Opmerkingen
- Jacobus van Looy was de zoon van de Haarlemse timmerman Jan van Looy. Hij verloor kort na elkaar zijn beide ouders en werd in 1860 met twee zusjes geplaatst in het Burgerweeshuis. (N.b. dit is nu het Frans Halsmuseum, waar werk van hem hangt.) Hier woonde hij tot zijn tweeëntwintgiste.
- Als zijn geboortedag wordt vaak 12 september gegeven. Het schijnt dat hij zijn verjaardag ook op die datum vierde.
- Hij volgde tekenlessen aan de burgeravondschool (1867-1872) en was leerling letterzetter bij de firma A.C. Kruseman en werkte als rijtuigschilder.
- In 1877 ging hij in Amsterdam wonen. Hij volgde daar de opleiding handtekenen en bezocht de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten.
- In café De Karseboom in Amsterdam kwam de literaire kring 'Flanor' bijeen, zo genoemd als eerbetoon aan Carel Vosmaers pseudoniem. Tot deze kring behoorden naast Van Looy o.a. Kloos, Van Eeden, Verwey en Paap.
- Jacobus van Looy was docent tekenen aan de Amsterdamse Toneelschool (1882-1884).
- Hij debuteerde met poëzie en verhalen in 'De Nieuwe Gids'.
- Jacobus van Looy vond zijn belangrijkste inspiratiebron in de natuur.
- Jacobus van Looy maakt in 1884/1885 een studiereis naar Italië, Spanje en Noord-Afrika. Dit was mogelijk met het geld van de 'Prix de Rome'. N.a.v. deze reis verschenen 'Proza' en 'Gekken'.
- In 1892 trouwde hij met de voordrachtskunstenares Titia van Gelder. Zij kregen geen kinderen.
- In 1894 gingen zij in Soest wonen (Lange End a57).
- In 1901 was de eerste grote tentoonstelling van zijn schilderijen. In datzelfde jaar maakte hij met zijn vrouw een reis door Spanje en Marokko.
- Zijn literaire werk is veelal schetsmatig, fragmentarisch en ongeordend. Hij schreef impressionistisch. Je zou kunnen zeggen dat hij 'schilderde met woorden'.
- Jacobus van Looy was een van de oprichters van de Vereniging van Letterkundigen (1905).
- In 1907 ging hij weer in Haarlem wonen, aan het Ripperdapark en later aan de Kleine Houtweg.
- In Jaapje (1917), Jaap (1923) en Jakob (1930) beschreef hij zijn jeugdjaren in een weeshuis.
- Jacobus van Looy wordt als schilder tot de 'Amsterdamse School' gerekend. Hij maakte figuurstukken en portretten. In het Frans Halsmuseum in Haarlem is een zaal met zijn werk.
- Jacobus van Looy werd eind 1929 ziek, in december werd hij geopereerd. Op 24-02-1930 overleed hij in het Sint-Elisabethgasthuis in Haarlem.
- Jacobus van Looy werd op 28-02-1930 begraven op de Algemene Begraafplaats, Kleverlaan in Haarlem (graf 318).
- Van 19-12-1998 tot 07-03-1999 was in het Frans Halsmuseum in Haarlem de eerste overzichtstentoonstelling van Jacobus van Looy te zien. Er waren ongeveer honderd van zijn schilderijen uit particuliere en openbare collecties bijeengebracht.
Zomerweelde - Jacobus van Looy (ca. 1900)
Rijksmuseum Amsterdam
Anderen over Jacobus van Looy
- Van Looy is átijd "goed", dan weêr rijker, dan weêr minder rijk, maar nooit valsch, nooit er naast, nooit ledig. (L. van Deyssel, Achtste bundel verzamelde opstellen, blz. 10)
- Soms kwam hij eens aanloopen, alleen of met zijne vrouw, meestal des avonds, en dan schoof hij dichtbij het vuur, den hoed in 't bereik van zijn hand, en onder 't rooken werd over de laatst verschenen boeken of tijdschriften gepraat. Maar ook wetenschappelijke kwesties trokken sterk zijn aandacht. Telkens kon men met bewondering bespeuren hoe hij, wiens jeugd den gemakkelijk-geregelden gang van het onderwijs had moeten ontberen, zich-zelf ontwikkeld heeft; hoe hij veel meer algemeene kennis bezat dan 't gemiddelde der bourgeoisie die gymnasium of H.B.S. heeft kunnen afloopen. Zijn vlugge intelligentie en fijn oordeel bleken voortdurend. (P.H. van Moerkerken, Geschenk 1933, blz. 24)
- En dan was er de goedmoedige, glimlachende figuur van Jacobus van Looy. Hij droeg iets aan zich van mensen die veel buiten zijn, hij bracht een sfeer met zich mee van frisheid en onbevangenheid. Maar hij was even bedachtzaam als eenvoudig. Over het werk, waaraan hij bezig was, wilde hij zich nooit uitlaten. "Dat zit in het stopflesje" was zijn geliefkoosde uitdrukking. "En daar moet je de kurk nooit van af doen!" (P.H. Ritter, Ontmoetingen met schrijvers, blz. 19)
- De Haarlemse schilder-schrijver, van wie ten onrechte alleen 'Jaapje' en een of twee verhalen bekend bleven, beoefende een beschrijvingskunst die de lezer elke gemoedsbeweging of daad van zijn personages inscherpt. (Wim Zaal, Verhalen rond 1900. Oorspronkelijk werk uit de periode 1885-1915, blz. 339)
- In het algemeen zijn Van Looys schilderijen met menselijke figuren niet de meest geslaagde uit zijn oeuvre. Het is hem maar zelden gelukt zijn modellen op een volledig overtuigende wijze in het vlak te zetten. De houdingen hebben vaak iets geforceerds en dat verwacht je toch eigenlijk niet van een winnaar van de wedstrijd om de Prix de Rome, waarbij het correct weergeven van het menselijk lichaam ee nva nde belangrijkste punten was. Aan de andere kant lijkt Van Looy niet geheel te zijn losgekomen van de, door velen zo verfoeide, academische traditie. De vormen blijven duidelijk afgegrensd en lossen zich bijna nergens geheel op in een spel van licht en kleur. ( Jan Jaap Heij, NRC, 18-12-1982)
Mijn favoriete citaat
Gedacht'nis, mijmerij, komt op viool-gevlei en slepende in mij binnen.
Bronnen o.a.
- Lexicon van de moderne Nederlandse Literatuur (1978)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Hun laatste rustplaats (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Kosmos groot citatenboek (1986)
- Schrijvers van vroeger, C. Gerritsma (1995)
- Hans Heesen e.a., Waar ligt Poot (1997)
- Encarta '98 (1998)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Hans Heesen e.a., Behoudens deze steen. Een gids langs schrijversgraven in Nederland en Vlaanderen (2004)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (februari 2020)