E. Laurillard
Profiel
Achternaam: Lourillard
Initiaal: E.
Doopnaam: Eliza
Geboren: 26-03-1830
Te: Rotterdam
Overleden: 10-07-1908
Te:
Santpoort
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend
heeft E. Laurillard niet onder pseudoniem gepubliceerd.
Voor tweedehands boeken | Ook van E. Laurillard |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Primulae veris: eerste gedichten (ca. 1852)
- Voor 't Reddingshuis! (1858)
- Arme kinderen: eene phantasie (1859)
- Zijn (1860)
- Winter: dichtregelen, uitgegeven ten voordeele van de ongelukkigen door den watersnood in Gelderland (18610
- Vuur (1862)
- De roos en de lelie (1869)
- Vaderlandsch AB-boek van 1781 (J.H. Swildens, met versjes van E. Laurillard) (1871)
- De Watergeuzen: tien liedjes (1872)
- Ernstig en los (1874)
- een brave kerel (ca .1875)
- Bloemen en knoppen (1878)
- Uit 's levens ernst en kluchten: dichten en rijmen (1883)
- Stekelkruid: een bundel rijmen (1886)
- Schotsche ruiten: schetsen en dichten (1887)
- Huisraad en speelgoed: opstellen en verzen (1889)
- Door meer dan één kijkglas in 't leven gezien: vertellingen, schetsen en dichten (1890)
- Een rozenruiker: negental dichten (1892)
- Schitteren en zegenen (1892)
- Graan en groen: opstellen en dichten (1894)
- De marsch der menschheid (1897)
- Koren en klaprozen: proza en poëzie (1900)
- Laatbloeiers: opstellen en dichten (1904)
- Herfstsyringen: opstellen en dichten (1906)
- Heidebloei: opstellen en dichten (1908)
- Vrede te Rijswijk: 1697-1897 (bibliofiel, 100 ex.) (2007)
Voor kinderen
- Uit de papierentasch (1865)
- Peper en zout: honderd rijmpjes (1867)
Proza
- Rust een weinig: oudejaarsavond-gedachten (1869)
- Een tocht naar Sedan (1871)
- Uit de cel: schetsen en beelden uit de gevangenis (1876)
- Vlechtwerk uit verscheiden kleuren: twintig voordrachten (1880)
- Figuren en tonen: platen met bijschriften (1882)
- Schotsche ruiten: schetsen en dichten (1887)
- Huisraad en speelgoed: opstellen en verzen (1889)
- Door meer dan één kijkglas in 't leven gezien: vertellingen, schetsen en dichten (1890)
- Onder de palmen: verhalen uit het Oude Testament (1893)
- Graan en groen: opstellen en dichten (1894)
- Koren en klaprozen: proza en poëzie (1900)
- Laatbloeiers: opstellen en dichten (1904)
- Herfstsyringen: opstellen en dichten (1906)
- Heidebloei: opstellen en dichten (1908)
Voor kinderen:
- Reintje de Vos: het oorspronkelijke vrij naverteld (ca. 1851)
- Uit de papierentasch (1865)
- God leeft en regeert (1871)
- Eerst helpen (1876)
- Balthasar Gerards: 10 Juli 1584-1884 (1884)
- De vuurtoren: eene kerstvertelling (ca. 1900)
Overige non-fictie:
- Disputatio de locis Euangelii Iohannis, in quibus ipse auctor verba Iesu interpretatus est (proefschrift) (1853)
- Ps. XLVIII, 10: rede (1861)
- Afscheidswoord van Dr. E. Laurillard aan de Nederduitsche Hervormde Gemeente van Leiden, uitgesproken den 23. Februarij 1862, in de Pieters-Kerk (1862)
- Kunst-juweeltjes voor de salon-tafel (1871)
- Natuur, zwaard en Evangelie (1862)
- Tiental leerredenen van Dr. E. Laurillard, predikant te Amsterdam (1863)
- Deut. XXVI:IIa : toespraak (1863)
- De doodstraf: een woord (1864)
- Toespraak van Dr. E. Laurillard, gehouden in de voormiddag-godsdienstoefening van Zondag 18 Juni 1865, in de Amstelkerk te Amsterdam: ter gelegenheid der vijftigste verjaring van den Slag van Waterloo (1865)
- Een geroep uit de diepte: biddagsrede , naar Ps. CXX: 1 (1866)
- Voor meer dan één leven ... : een twaalftal leerredenen (2e druk, 1868)
- Geen dag zonder God: stichtelijke overdenkingen voor iederen dag des jaars (1869)
- De afschaffing van de doodstraf verdedigd tegen L.J. van Rhijn (1870)
- Wat is er geschied? (toespraak) (1870)
- De scherpste doornen om het edelste hoofd: beschouwingen van Jezus' laatste lijden (1870)
- Volksbloei en volksverval: rede over Spr. XIV:34, gehouden op 18 juni 1871 (1871)
- Iets over de alchemie (1871)
- Ambulance-wagen der Amsterdamsche Afdeeling van de Nederlandsche Vereeniging tot het verleenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog (met D. Bicker) (ca. 1871)
- Een dag van goede boodschap (feestrede) (1872)
- De zeven hoofdzonden (1873)
- Bijbel en volkstaal: opgave en toelichting van spreuken of gezegden in de volkstaal, aan den Bijbel ontleend (1875)
- De scherpste doornen om het edelste hoofd: beschouwingen van Jezus' laatste lijden (3e druk, 1878)
- Handwijzers op den levensweg: een leesboekje voor school en huisgezin (1879)
- Vlechtwerk uit verscheiden kleuren: twintig voordrachten (1880)
- Met Jezus in de natuur (1881)
- De zeven hoofdzonden: zeven voordrachten (1881)
- Sprokkelhout: geschied- en letterkundige bijzonderheden (1887)
- Op uw' stoel door uw land: bijzonderheden van vaderlandsche plaatsen en plaatsnamen : met wapen- en zegelkaarten (1891)
- Woordenschat: verklaring van woorden en uitdrukkingen (red. met Taco H. de Beer) (in afleveringen, 1893-1899)
Vertalingen/bewerkingen
- Fritz Reuter, Hanne Nüte en de kleine poedel eene geschiedenis van vogels en menschen (1869)
- Max. Ring, Levenswijsheid en menschenkennis in spreuken van Rochefoucault, Chamfort, Lichtenberg, Jean Paul en Börne (1871)
- Fritz Reuter, Twee gedichten uit het oorlogsjaar 1870 (1875)
- Versjes en prentjes: ontleend aan Scherer's Illustrirtes Kinderbuch (1875)
- Mevr. C. Michael, Lessen en liederen eener moeder (met H.A. Ackerlin-Gregoor) (1881)
- Fritz Reuter, Kompleete proza- en dichtwerken (12 delen) (vertaald onder toezicht van E. Laurillard) (1891-1896)
E. Laurillard schreef een inleiding/begeleidend puntdicht voor
- Elise Polko, Het vrouwenleven van moeders schoot naar eigen haard (1868)
- Carl Stugau, De kunst om gelukkig te leven (1869)
- Sprookjes en vertelsels naar Köhler en Seidel (1876)
- P.J. Andriessen, Opstellen en schetsen (1879)
- Chonia, Wat er van Diepenbeek werd : vervolg op van Limburg-Brouwer: Het Leesgezelschap van Diepenbeek (1883)
- Adelheid Catharina Horch, Erica's (1884)
- Nina, Zeewier (1890)
- Reuter's verjaardag-album (1891)
- C.E. van Koetsveld, De pastorie te Mastland (1899)
- Nora, Uit Kennemerland: schetsen en beelden (1899)
- Taupe-Etoile et Le Blanc, Voorschoten: voorheen en thans (1899)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- E. Laurillard was redacteur van 'Bato'.
- E. Laurillard publiceerde in 'De Navorscher'.
Over E. Laurillard
- L.J. van Rhijn, 'De doodstraf nader verdedigd tegen E. Laurillard en anderen' (1870)
- P.J. Harrebomée, 'Bedenkingen op het prijsschrift van Dr. E. Laurillard: Bijbel en volkstaal, bevattende opgave en toelichting van spreuken of gezegden in de volkstaal, aan den Bijbel ontleend : met den Gouden Eerepenning bekroond door de Hollandsche Maatschappij van fraaije kunsten en wetenschappen, in den jare 1874' (1877)
- Ewoud Sanders, 'En zijn hamerslag viel mij op 't harte' (nieuwjaarsuitgave, 750 ex.) (1991)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- E. Laurillard verzorgde van 1878 tot 1909 de uitgave van een scheurkalender met dagelijks een spreuk of 'goede gedachte'.
Waardering
- Commandeur in de orde van Oranje-Nassau (1903)
Opmerkingen
- Zijn grootvader kwam uit Frankrijk naar Nederland.
- Hij volgde onderwijs op de Franse school van Broedelet.
- Toen hij vijftien was werd besloten dat hij predikant zou worden. Hij volgde privaatlessen Latijn en wiskunde en deed in 1848 staatsexamen.
- E. Laurillard studeerde theologie in Leiden.
- Hij was enige tijd leraar Hebreeuws aan het gymnasium in Leiden.
- Hij was van 17854 tot 1857 predikant in Santpoort, van 1857 tot 1862 in Leiden en van 1862 tot 1904 in Amsterdam.
- E. Laurillard zette zich in voor gevangen, pleitte tegen herinvoering van de doodstraf en zette zich in voor reclassering.
- Vanf 1872 was hij voorzitter van het bestuur van de landbouwkolonie Nederlands Mettray, een 'opvoedingsoord voor verwaarloosde of zichzelf verwaarlozende knapen'.
- E. Laurillard was lid van de commissie van bijstand voor de uitgave van het Woordenboek der Nederlandse Taal.
- E. Laurillard hield door het hele land lezingen over allerlei onderwerpen.
- Koningin Wilhelmina was een liefhebster van het werk van
Laurillard. Ze liet gedenkstenen met teksten van Laurillard oprichten
op door haar verworven bos- en heidegebieden bij de buurtschappen
Gortel en Niersen. Eén bij de Stadhouderskuil (tussen
Gortel en Niersen) en één bij de Putterkoppel (aan
de weg van Niersen naar Elspeet).
Stadhouderskuil Putterkoppel - Koningin Wilhelmina nodige E. Laurillard ook meerdere keren uit om de dienst teleiden in de hofkapel van het Loo.
- De Tachtigers veroordeelden zijn werk als 'typische domineespoëzie'.
- Zijn bekendst gebleven uitspraak is waarschijnlijk wel: 'Een mens lijdt doorgaans 't meest / Door het lijden dat hij vreest.' De uitspraak wordt overigens ook aan anderen toegeschreven.
- E. Laurillard werd begraven op het kerkhof 'De Biezen' in Santpoort.
- Op 14-07-1909 werd er een gedenkteken (een borstbeeld) op zijn graf onthuld.
Anderen over E. Laurillard
- Nederlands predikant en schrijver van tractaatjes over de praktische dingen des levens. Zijn gedichten en verhalen zijn van weinig waarde. (C. Buddingh', Spectrum citatenboek, blz. 730)
- Laurillards unieke bijdrage tot de vaderlandse poëzie wordt gevormd door zijn 'berijmde anekdoten'. De vrijzinnige dominee, met zijn 'steeds deftig gekleede, rijzige figuur; de fijne edele trekken; de oprechte oogopslag en de beschaafde, zachte stem', die door de vrouwen werd 'vergood', en wie 'een in het oog springend gebrek' onbekend was, toonde zich daarin onverwachts de liefhebber van een meestal nogal botte en crue humor. Soms, maar niet te vaak, doet hij in deze korte versjes even, maar slechts heel even, denken aan Komrij of Neerlands Hoop. Veel van Laurillards tijdgenoten 'beschouwden ze beneden zijn waardigheid'. (Anton Korteweg & Wilt Idema, Vinger Gods, wat zijt gij groot, blz. 245)
- Zijn met woordspelingen en anekdoten gekruide causerieën over allerlei onderwerpen vonden grote bijval bij zijn tijdgenoten. Zijn gedichten zijn nog steeds onderhoudend. (P. Minderaa, De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden, blz. 346)
Mijn favoriete citaat
Vermeldt een los gerucht
Iets, wat niet voegt of past
Elk helpt een handje mee
En maakt het losse vast
(E. Laurillard in: 'Voordragen, een reciteerbundeltje,
tweede deeltje', samengesteld door A. Wildeman, blz. 31)
Links
- Raban Internet Antiquariaat - voor tweedehands boeken van E. Laurillard
- Nederlandse Poëzie Encyclopedie - E. Laurillard
- DBNL - Eliza Laurillard
- Biografisch portaal - Eliza Laurillard
Bronnen o.a.
- Anton Korteweg & Wilt Idema, Vinger Gods, wat zijt gij groot (1978)
- Querido's letterkundige reisgids (1983)
- De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden (1985)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (april 2021)