John Irving
Profiel
Achternaam: Irving
Roepnaam: John
Voornamen: John Winslow
Geboren: 02-03-1942
Te: Exeter (New Hampshire)
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft John Irving niet onder pseudoniem gepubliceerd.
Voor tweedehands boeken | Ook van John Irving |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Proza
- Setting free the bears (1968)
- The water-method man (1972)
- The 158-pound marriage (1973)
- The world according to Garp (1978)
- 3 by Irving (Setting free the bears/The water-method man/The 158-pound marriage) (1980)
- The hotel New Hampshire (1981)
- Günter Grass: King of the Toy Merchants (1982)
- The cider house rules: a novel (1985)
- For Nelson Mandela (1987)
- A prayer for Owen Meany: a novel (1989)
- Trying to save Piggy Sneed (1993)
- A son of the circus (1994)
- The imaginary girlfriend - A memoir (1996)
- A widow for one year (1998)
- My movie business: a memoir (1999)
- The fourth hand (2001)
- Until I find you (2005)
- Last night at Twisted River (2009)
- In one person (2012)
- Avenue of mysteries (2015)
- The last chairlift (2022)
Vertalingen in het Nederlands
- De wereld volgens Garp (vertaald door C.A.G. van den Broek) (1979)
- Hotel New Hampshire (vertaald door C.A.G. van den Broek) (1982)
- De watermethodeman (vertaald door C.A.G. van den Broek) (1983)
- De beren los (vertaald door C.A.G. van den Broek) (1984)
- De regels van het ciderhuis (vertaald door C.A.G. van den Broek) (1985)
- Het huwelijk van 158 pond (vertaald door C.A.G. van den Broek) (1986)
- Bidden wij voor Owen Meany (vertaald door C.A.G. van den Broek e.a.) (1989)
- Waarom ik van Dickens hou en andere verhalen (vertaald door Jabik Veenbaas) (1991)
- De redding van Piggy Sneed (vertaald door Netty Vink) (verhalen) (1994)
- Een zoon van het circus (vertaald door Sjaak Commandeur) (1994)
- De koning van het kinderspeelgoed, Günter Grass en zijn werk (vertaald door Sjaak Commandeur) (1996)
- Het verzonnen meisje (vertaald door Sjaak Commandeur) (1996)
- Weduwe voor een jaar (vertaald door Sjaak Comandeur) (1998)
- Ruimte binnenshuis (vertaald door Jabik Veenbaas) (ECI-uitgave) (1998)
- De redding van Piggy Sneed/Het verzonnen meisje (1999)
- Mijn rol in de film: een terugblik (vertaald door Else Hoog en Rien Verhoef) (1999)
- De regels van het ciderhuis (scenario) (2000)
- De vierde hand (vertaald door Sjaak Comandeur) (2001)
- Pension Grillparzer (2005)
- Je zag destijds alleen maar mannen (vertaald door Sjaak Commandeur) (bibliofiel, 260 ex) (2005)
- tot ik jou vind (vertaald door Sjaak Commandeur) (2005)
- De laatste nacht in Twisted River (vertaald door Molly van Gelder en Nicolette Hoekmeijer) (2010)
- In een mens (vertaald door Molly van Gelder en Nicolette Hoekmeijer) (2012)
- Avenue van de mysteriën (vertaald door Otto Biersma en Luud Dorresteijn) (2015)
- De laatste skilift (2022)
Voor kinderen:
- Een geluid alsof iemand geen geluid wil maken (vertaald door Sjaak Commandeur) (2003)
Overige vertalingen
De boeken van John Irving zijn in 23 landen uitgegeven, waaronder Italië, Frankrijk, Japan, Noorwegen, Duitsland, Spanje en Polen. Enkele voorbeelden:
- Garps bok (Noorwegen, 1979)
- Garp und wie er die Welt sah (Duitsland, vert. Jürgen Abel) (1979)
- Liberte pour les ours! (Frankrijk, 1980)
- Hotel New Hampshire (Noorwegen, vert. Tormod Haugen) (1983)
- Siderhusreglene (Noorwegen, 1986)
- La Cura Dell'Acqua Pura (Italië, 1989)
- En bonn for Owen Meany (Noorwegen, 1989)
- El Mundo Segun Garp (Spanje)
- Pensio Grillparzer (Noorwegen, 1993)
- Swiat wedlug Garpa (Polen, 1994)
- Sirkusbarn (Noorwegen, vert. Tormod Haugen) (1994)
- Enke for et år (Noorwegen, vert. Knut Ofstad) (1998)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- In 1965 wordt zijn eerste verhaal in een tijdschrift gepubliceerd. Het verhaal 'A winter branche' in 'Redbook'.
- Het verhaal 'Weary kingdom' wordt in 1968 gepubliceerd in 'The Boston Review'.
- In diverse tijdschriften blijven daarna verhalen en artikelen van John Irving verschijnen, bijv. in 'Boston Review', 'Esquire', 'The Guardian', 'The Independent', 'New Yorker', 'New York Times Book Review', 'Penthouse', 'Playboy', 'Vogue' en 'The Writer'.
Over John Irving
- Gabriel Miller, John Irving (1982)
- Carol C. Harter and James R. Thompson, 'John Irving' (1986)
- Iris Heilmann, 'Günter Grass und John Irving: eine transatlantische Intertextualitätsstudie' (proefschrift) (1998)
- Een hoofdstuk over 'Bidden wij voor Owen Meany' in 'Literaire smaakmakers. Uitgevers en hun favoriete boeken' van Ed van Eeden (2000)
- Henry Jansen, 'Laughter among the ruins : postmodern comic approaches to suffering' (proefschrift) (2001)
- 1 hoofdstuk: 'De wereld volgens Garp' in 'Gouden fictie. Het fenomeen everseller' van Marja Pruis (2001)
- Pieter Steinz bespreekt 'The Cider House Rules' en 'The World According to Garp' in 'Het web van de wereldliteratuur. Welke 100 boeken hebben de literaire X-factor?' (2007)
- 1 hoofdstuk over 'De regels van het ciderhuis' in 'Grote verwachtingen: opgroeien in de letteren in 25 schema's' van Pieter Steinz (2010)
- 1 hoofdstuk: 'De pen is machtiger dan de emmer' m.b.t. 'The world according to Garp' van John Irving in 'Lezen met ALS. Literatuur als levensbehoefte' van Pieter Steinz (2015)
- 1 lemma: 'Irving, John' in 'Steinz Gids voor de wereldliteratuur' van Jet & Pieter Steinz (2015)
- 2 hoofdstukken over boeken van John Irving in 1001 boeken die je gelezen moet hebben', onder redactie van Peter Boxall en Ed van Eeden (2017)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- In 1982 wordt 'The world according to Garp' verfilmd door George Roy Hill. John Irving helpt als technisch adviseur bij de verfilming.
- In 1984 wordt 'The hotel New Hampshire' verfilmd door Tony Richardson.
- Op 16 oktober 1990 hield John Irving in de Sonesta Koepelzaal in Amsterdam een lezing in het kader van de door het John Adams Instituut georganiseerde lezingenreeks American Literature Today.
- Edward C. Reilly, Understanding John Irving (1991)
- 'Andermans dromen : een kennismaking met de Diogenes-serie : met verhalen van John Irving, Ann Beattie, Susan Sontag, Michael Chabon' (1996)
- 'Weduwe voor een jaar' verscheen in 1999 als Grote letterboek.
- 'The cider house rules' is in 1999 verfilmd door Lasse Hallstrom. In 2000 kwam de verfilming uit. Irving heeft hier intensief aan meegewerkt en speelt zelf een klein bijrolletje (Hij loopt als chef van een verlaten station zwijgend door het beeld).
- 'De vierde hand' verscheen in 2002 als Grote letterboek.
- 'Weduwe voor een jaar' werd in 2004 door Tod Williams verfilmd als 'The door in the floor'.
- 1 nummer: 'The world according to Garp' op 'Russians and Americans' van Al Stewart (cd) (2007)
- In 'De boekenapotheek - Lees & genees' van Ella Berthoud & Susan Elderkin uit 2013 wordt 'Bidden wij voor Owen Mreany' van John Irving genoemd bij 'De tien meest huiveringwekkende romans'.
- In 'De boekenapotheek - Lees & genees' van Ella Berthoud & Susan Elderkin uit 2013 wordt 'De wereld volgens Garp' van John Irving genoemd bij 'De tien beste romans om gesnurk te overstemmen'.
Literaire prijzen
- National Endowment 1974 for the Arts fellowship.
- 1976, Guggenheim Foundation Grant.
- American Book Award 1980 voor de beste paperback van 1979 voor 'The world according to Garp'.
- Nominatie voor 'The National Book Critics Circle Award 1980' voor 'The world according to Garp'.
- 1990, nominatie voor de Nederlandse publieksprijs.
- Oscar voor het scenario van 'The Cider House Rules'.
- Nominatie voor de Nederlandse publieksprijs 1999
Biografische opmerkingen
- John Irving was de oudste van vier kinderen. Zijn ouders scheidden al voordat hij geboren was.
- Zijn stiefvader was leraar Russische geschiedenis. In 1956 gaat John Irving naar diezelfde school: de Phillips Exeter Academy. Hij haalt na vijf jaar het examen, maar moet hier hard voor werken.
- Als hij vijftien is besluit hij schrijver te worden. Hij vindt schrijven leuk en kan het goed. Hij leest in die tijd veel negentiende eeuwse schrijvers (Dostojevski, Dickens, Flaubert) en vooral Günter Grass (Owen Meany in Irvings boek 'Bidden wij voor Owen Meany' heeft dezelfde initialen als Oskar Matzerath in Grass' boek 'Die Blechtrommel' en volgens John Irving zelf is dit ook zo bedoeld).
- In 1961 gaat hij aan de universiteit van Pittsburgh Amerikaanse literatuur studeren. Hij heeft deze universiteit gekozen, omdat het worstelen daar op hoog niveau beoefend wordt. John Irving was niet goed genoeg om uit te blinken in het worstelen, maar blijft de sport wel tot zijn 34ste jaar beoefenen. De worstelsport komt ook in zijn werk voor.
- In 1962 studeert hij enige tijd aan de universiteit van New Hampshire in Durham. Hij traint dan ook het worstelteam van Exeter. Hij ontmoet de auteurs Thomas Williams en John Yount. Zij moedigen hem aan om door te gaan met schrijven.
- In 1963 gaat hij naar Wenen en studeert daar aan het Institute of European Studies.
- John Irving trouwt op 20 augustus1964 in Griekenland met Shyla Leary (zij is fotografe). Ze hadden elkaar in 1962 ontmoet.
- John Irving studeert in 1965 cum laude af aan de universiteit van New Hampshire. In datzelfde jaar wordt hun zoon Colin geboren. Hij hoeft niet als soldaat naar Vietnam omdat hij getrouwd en kostwinner is.
- John Irving geeft in 1967 en 1968 een 'Writers workshop' aan de universiteit van Iowa.
- John Irving debuteert in 1968 met 'Setting free te bears'. Met de verdiensten van dit boek koopt hij een huis in Putney. Hij gaat daar les geven aan het Windham College.
- Van 1969 tot 1971 woont Irving in Wenen waar hij werkt aan een filmscript van zijn eerste boek. Deze film is nooit tot stand gekomen.
- In 1970 wordt hun tweede zoon Brendan geboren.
- John Irving gaat in 1972 terug naar Vermont. Met een beurs van de Rockefeller Foundation kan hij zijn tweede boek schrijven: 'The water-method man'. Dit boek wordt geen succes en Irving gaat werken op de universiteit van Iowa.
- De pocket-editie van 'The world according to Garp' wordt met een waar media-circus op de markt gebracht. Hier komt vervolgens in de media weer commentaar op, wat natuurlijk in feite weer extra reclame is. 'Garp' komt op nummer 1 van de bestsellerslijst en blijft dat maandenlang. John Irving loopt financieel binnen en kan zich geheel aan het schrijven wijden.
- 'The world according to Garp' zou eerst 'Lunacy and Sorrow' heten. Aan de ene kant een verwijzing naar veel van dergelijke titels uit de negentiende eeuw (Pride and Prejudice bijv.), aan de andere kant een haarscherpe samenvatting van het boek (en wellicht zelfs het centrale thema van zijn hele oeuvre).
- In 1981 scheidt Jonh Irving van Shyla.
- In 1986 is John Irving politiek actief. Hij zet zich in voor de verkiezing van Walter Mondale en Geraldine Ferraro en schrijft toespraken voor ze.
- John Irving trouwt in 1987 met Janet Turnbull. Zij is een literair agente.
- In 1989 stopt hij als worstelcoach.
- John Irving stelt in zijn werk vaak sociale of politieke thema's aan de orde, bijv. abortus of de oorlog in Vietnam.
- 'Weduwe voor een jaar' (1998) speelt zich gedeeltelijk af in Amsterdam. Ter voorbereiding van de roman is Irving diverse keren op bezoek geweest in Amsterdam.
Anderen over John Irving
- Garps teksten zijn een literair tour-de-force. Ze hebben uitlopers naar alle kanten van de raam-roman, ze verwijzen terug en vooruit, voorspellen en vatten samen, ze onthullen Garps karakter en geven het tegelijk extra diepte, en illustreren daarmee allerlei theorieën over het verband tussen het dagelijks leven en het 'gemaakte' leven in de literatuur. (Vrij Nederland, geciteerd op de achterflap van 'De wereld volgens Garp')
- Het feit dat er in verschillende van Irvings boeken vroeger of later sociaal-maatschappelijke elementen binnensluipen, betekent niet dat hij de roman een maatschappelijke functie toedicht. Een verhaal moet bij Irving zo elegant, naadloos en gepolijst zijn als maar mogelijk is, en de hoofdpersonen moeten emotioneel en psychologisch waarachtig en overtuigend zijn. (Hans Bouman, Volkskrant, 16-10-1990)
- Op zoek naar iets wat me vanavond interesseert op de televisie, kom ik toevallig op BRT-I uit bij een interview met Johnn Irving, en ik volg geboeid wat hij zegt over zichzelf, over de positie van schrijvers in Amerika, de banden van schrijvers met de politiek, het publiek, zijn fanatisme voor de sport, de romans uit de negentiende eeuw, enzovoort. Naar hem luisteren is deelnemen aan een fascinerende hersenoefening met een onderlegde geest, en sommige van zijn opmerkingen ontlokten mij een geamuseerde glimlach. (J. Rentes de Carvalho, Tussenjaar, blz. 207)
- Voor de lezers van John Irving geldt al sinds jaar en dag de regel: verwacht het onverwachte. Er zijn weinig auteurs die hun plots zo volstoppen met bizarre gebeurtenissen, tergende toevalligheden en gestoorde persoonlijkheden als hij. En hoewel je, wanneer je na het lezen de zaken rustig op een rijtje zet, meestal moet concluderen dat je weer een hoop flauwekul te verstouwen hebt gekregen, dien je eveneens te constateren dat je het boek weer als een trein hebt uitgelezen en je welbeschouwd uitstekend hebt vermaakt. Er zijn ergere dingen die je van een boek kunt zeggen. (Hans Bouman, Volkskrant, 24-08-2001)
- Sentimenteel? Jazeker. Irving weet welke gevoelige snaren hij moet raken, en het semi-happy ending is een effectieve methode - net als een vlotte stijl en het beschrijven van het droeve lot van sympathieke bijfiguren. Voeg daarbij dat Irving als weinig andere schrijvers in staat is (of in ieder geval was) om naast de traan ook de lach op te wekken, en er rest maar één conclusie: Dickens zou trots op hem zijn geweest. (Pieter Steinz, Het web van de wereldliteratuur. Welke 100 boeken hebben de literaire X-factor?, blz. 203)
- John Irving, die in zijn romans bizarre dingen laat gebeuren, raakt geïrriteerd als iemand zegt dat de werkelijkheid veemder is dan wat je bedenken kunt. Zo iemand ben ik. Ik bedenk de hele dag verwikkelingen en intriges, maar het lukt me nooit zo te schrikken als bij een geschenk van de werkelijkheid. (A.L. Snijders, Heimelijke vreugde 1, blz. 53)
- Bij de zoveelste dik aangezette anekdote rond het zoveelste flinterdunne personage kreeg ik fantasieën over een Irvingroman met slechts een handvol karakters, die dagen of weken besloeg, in plaats van decennia. Maar nee, zo'n boek is zelfs John Irving te onwaarschijnlijk. (Hans Bouman, Volkskrant, 18-09-2009)
- John Irvings De wereld volgens Garp en ik arriveerden rond dezelfde tijd, omdat we de filmeditie van dat boek lazen, die in 1982 verscheen. Het werd door ons zó gretig gelezen, dat 'Garpen' een werkwoord werd in huis. Achter het gordijn van de badkamer las ik het uren achtereen in de zinken tobbe, en las eruit voor aan wie het maar horen wilde.
Nooit daarvoor en zelden daarna heb ik zo gelachten om een boek. Bij herlezing is het opvallend hoe goed het gebleven is - het leest als het werk van een bevrijde schrijver, die tot elk levensterrein onbelemmerd toegang heeft. (Tommie Wieringa, Totdat het voorbij is, blz. 28) - Onze ouders lazen niet. Er las verder niemand in onze wijk. Ik herinner me dat we op een gegeven moment ook begonnen aan The World According to Garp van John Irving. Dat lazen we in het Engels, al op jonge leeftijd, dat ging heel goed met Irvings proza; we vonden het een hoop spektafel - dat was heel positief -, maar we waren het er over eens dat het een kinderachtig boek was, en dat laatste vind ik nog steeds. John Irving is een schrijver voor kinderen. (Arie Storm, Het horrortheater van de Nederlandse literatuur, blz. 41)
Mijn favoriete citaat
'Het Vaticaan,' zei Watzek-Trummer,
'staat erom bekend dat het altijd op een nette manier te laat is met zijn uitspraken.'
(John Irving, De beren los, blz. 293)
Naar een overzicht van citaten van John Irving
Bronnen o.a.
- Vrij Nederland (28-09-1985)
- NRC Handelsblad (12-10-1990)
- Volkskrant (16-10-1990)
- Documentatiemap populaire auteurs, NBLC (1995)
- Spectrum encyclopedie (1997)
- Encarta '98 (1997)
- Gelders Dagblad (14-03-1998)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (juli 2022)