Abel Coetzee
Profiel
Achternaam: Coetzee
Roepnaam: Abel
Voornamen: Abel Jacobus
Geboren: 27-05-1906
Te: Lichtenburg
Overleden:19-06-1975
Pseudoniem(en): Voor zijn poëzie gebruikte hij het pseudoniem Soul Erasmus Smit.
Voor tweedehands boeken | Ook van Abel Coetzee |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Die Halwe god (1958)
- Ruiter in die wind (1961)
- Die spieël breek (1963)
Proza
- Skimme van die Goudstad (verhalen) (1936)
- Waarheen, vader? (1941)
- Aan die dag se soom (1946)
- Waar die waterbul brom (1947)
- Die dans van die dwarrelwinde (1950)
- Lewenslank (1958)
- Daar komt die wa (1966)
- Naatlos (1973)
Woordenboek
- Woordeboek Afrikaans-Engels Engels-Afrikaans (1952)
Overig non-fictie
- Oorsig van die Nederlandse letterkunde (met C.M. van den Heever) (1934)
- C.M. van den Heever: die wese van sy kuns (1936)
- Die opkoms van die Afrikaanse kultuurgedagte aan die Rand, 1886-1936 (proefschrift) (1936)
- Die Afrikaanse volksgeloof (proefschrift) (1938)
- De Zuid-Afrikaanse letterkunde (1938)
- Leengoed: gedagtes oor taal, volksgeloof, kultuur (1939)
- Engels vir Afrikaanse leerlinge (met A.G. Hooper) (1939)
- Tokkelossie: Bydrae tot die Afrikaanse volkskunde en taalkunde (1941)
- Standaard-Afrikaans (inaugurele rede) (1948)
- Ons volkslewe: volkskundige opstelle (1949)
- Taalgeografische studies I: Die ontwikkeling van vormvastheid in enkele Afrikaanse woorde met n a/e-wisseling (1951)
- Letterkundige begrippe (met S.C. Hattingh) (1951)
- Die Afrikaanse volkskultuur: inleiding tot die studie van volkskunde (1953)
- Teenstellings in die taal: Taalgeografiese en ander studies (1958)
- De hedendaagse Afrikaanse letterkunde (1961)
- Woeling en wording (1961)
- Ritme en skandering: 'n Ondersoek na ritmiese sisteme in uitgesoekte Afrikaanse gedigte (proefschrift) (1967)
Vertalingen/bewerkingen
vertaald/bewerkt:- De hedendaagse Afrikaanse letterkunde (bewerkt naar het Zuidafrikaans door Jozef Deleu) (1963)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Hij was eindredacteur van 'Tydskrif vir Letterkunde'.
- Hij was mede-oprichter van het 'Tydskrif vir Volkskunde en Volkstaal'.
- Hij publiceerde in 'Die Natalse Afrikaner', 'Die Huisgenoot', 'Die Brandwag'.
- Hij publiceerde poëzie in 'Tydskrif vir Letterkunde'.
- Hij schreef over religeuze zaken in doverse kerkelijke tijdschriften.
- Hij publiceerde in 'Dietsche Watande & Belfort', 'West-Vlaanderen', 'Spectrum'.
Over Abel Coetzee
- André Demedts, Abel Coetzee (1963)
Diversen
- Het 'Tydskrif vir volkskunde en volkstaal' bracht in mei 1958 een 'Abel Coetzee huldingsnommer' uit.
Opmerkingen
- Hij werd geboren op de boerderij Grootfontein in het district Lichtenburg in West-Transvaal in Zuid-Afrika. Veel van zijn verhalen spelen in deze regio.
- Zijn grootouders waren na de Grote Trek, in 1855 uit Swellendam naar West-Transvaal getrokken.
- Hij kreeg lager onderwijs in Rooigrond. Daar ging hij in een ezelskarretje naartoe. Zijn twee oudere broers liepen naast het karretje.
- In 1914 werd zijn vader opzichter in een kalkgroeve. Het gezin verhuisde naar Buurmansdrif en later naar Natalspruit (bij Johannesburg).
- Door alle verhuizingen was hij een wat eenzaam kind geworden. Voor zijn school woonde hij regalmatig bij familieleden.
- In 1920 ging hij naar een hoërskool.
- In Heoidelberg studeerde hij voor onderwijzer en ging daarna naar de universiteit van Witwatersrand. In 1927 haalde hij daar de graad van Bachelor of Arts.
- Gelijk daarna ging hij zelf aan die universiteit lesgeven.
- In 1929 was hij in Johannesburg betrokken bij de oprichting van de 'Hadhawersbond', die opkwam voor de Afrikaanse taal en gedachte.
- Hij studeerde daarna nog eninge tijd in Nederland (in Nijmegen).
- In 1939 richtte hij in Johannesburg een 'Buro vir Taalkunde en Volkskunde' op.
- Hij was lid van de Nederlands Hervormde Kerk.
- In 1947 werd hij professor aan de Universiteit van Witwatersrand.
Anderen over Abel Coetzee
- Voor Die Monument-Reeks schreef Dr. Coetzee een populairwetenschappelijke beschouwing over ontlening op taalgebied. Voor de leek maakt hij met goed-gekozen voorbeelden duidelijk dat de woordvoorraad van geen kultuurtaal onvermengd gebleven is. Nederlandse lezers zullen met belangstelling kennis nemen van het tweede gedeelte (blz. 12 vlg.), waarin nagegaan wordt, welke inlandse invloeden op het Afrikaans gewerkt hebben, reeds voordat de Engelsen binnenstroomden. (C.G.N. de Vooys over 'Leengoed, Gedagtes oor taal, volksgeloof, kultuur', De Nieuwe Taalgids, 1940)
- Het is mogelijk dat de zorgelijke omstandigheden waarin Coetzee opgegroeid is, hem voor armoede en het leed van andere mensen in het bijzonder ontvankelijk gemaakt hebben. Nog waarschijnlijker komt het ons voor. dat eenzaamheidsbesef en sociale gezindheid tot de grondstructuur van zijn wezen behoren. Wie in de mogelijkheid tot verheffing en verbetering van de mens vertrouwt, gelooft in de liefde. Het werk van de auteur is bevolkt met talrijke personen die om het geluk van anderen zichzelf kunnen vergeten. Het begint al in het kort verhaal "Bankrot" uit "Skimme van die Grootstad", waar een oud vrouwtje haar spaargeld komt afhalen om voor haar pleegkind voedsel te kunnen kopen. (André Demedts, Abel Coetzee, blz. 25)
Mijn favoriete citaat
Sy rus het u versteur met liefde, pes en pyn,
met droogte, brand en hongersnood, met haat en nyd,
begeerte, owerspel, met moord en doodslag, stryd
en ontrou teen die naaste, ouderdom, met skyn
van welstand, siektes het hom voortgejaag: kultuur
en godsdienststelsels, huurkoop, handel, nywerheid.
Maar telkens as sy stelsel stol het U met vuur
versanding weggebrand; selfs sy nuuskierigheid
gedryf tot ongeloof in U bestaan; U harde
Wette op die Tafels ingegrif vervang
met liefde; vrees vir dood, ontbinding, ondergang
versag met kennis van atoom en sel, verwarde
wetenskap. Want rus vertraag die noodlotsuur
waarin die mens verstaan, aangryp sy God se Vuur.
(Soul Erasmus Smit, De Afrikaanse poëzie in 100 en enige gedichten, blz. 413/414)
Links
Bronnen o.a.
- André Demedts, Abel Coetzee (1963)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (augustus 2022)