W.A. Bonger
Profiel
Achternaam: Bonger
Roepnaam: Wim
Voornamen: Willem Adriaan
Geboren: 16-10-1876
Te: Amsterdam
Overleden: 15-05-1940
Te: Amsterdam
Pseudoniem(en): Voor zover mij bekend heeft W.A. Bonger niet onder pseudoniem gepubliceerd.
Voor tweedehands boeken | Ook van W.A. Bonger |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Publicaties
- Criminalité et conditions économiques (proefschrift) (1905)
- Geloof en misdaad: een criminologische studie (1913)
- Twee tegen een. Een repliek inzake 'Marxisme en revisionisme' (1914)
- De Oorlog en de schuldvraag (1917)
- Evolutie en revolutie (1919)
- Geen illusionisme maar realisme (1919)
- Over de evolutie der moraliteit: rede, uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam op 12 juni 1922 (1922)
- Vermogen en inkomen in Nederland gedurende den oorlogstijd (1913-1920) (1923)
- Geloof en ongeloof in Nederland: (1909-1920): een statistische studie (1924)
- Intellectueelen en socialisme (rede) (1925)
- De onvolwaardige arbeidskrachten in haar sociologische betekenis (1928)
- De oorlog als sociologisch verschijnsel: stenogram van een op 5 januari 1930 in de Socialitische Vereeniging ter Bestudering van Maatschappelijke Vraagstukken gehouden voordracht (1930)
- Inleiding tot de criminologie (1932)
- Technische gebreken van de democratie (1933)
- Problemen der demokratie: een sociologische en psychologische studie (1934)
- Democratie en selectie (1938)
- Ras en misdaad (1939)
- Verspreide geschriften, deel I: Criminologie en criminele statistiek (1950)
- Verspreide geschriften, deel II: Sociologie en politiek (1950)
Vertalingen
- Criminality and economic conditions (Amerikaanse uitgave van 'Criminalite´ et conditions e´conomiques', vertaald door Austin T. Turk) (1916)
- Race and crime (Engelse vertaling van 'Ras en misdaad' door Margaret Mathews Hordyk) (1943)
- Pengantar tentang kriminologi (Indonesische vertaling van 'Inleiding tot de criminologie' door A. Koesnoen) (1945)
W.A. Bronger schreef een voorwoord voor
- Commutator: Homosexualiteit: (geslachtelijke neiging voor personen van dezelfde sexe): bevattende tevens een proeve van bestrijding van Prof.Dr. H.Y. Groenewegen's werk "Het donkere vraagstuk der sexueele ethiek" (1927)
- G. Cronjé, Egskeiding en huweliks- en gesinsontbinding: 'n sociologiese studie (1934)
Tijdschriften
- W.A. Bonger schreef columns in 'Het Volk'.
- Van1916 tot 1938 was hij redacteur van 'De Socialistische Gids'.
- publiceerde in 'Propria Cures', 'Tijdschrift voor Strafrecht', 'Het Weekblaf', 'De Kroniek', 'Die Neue Zeit', 'De Nieuwe Tijd', 'Mensch en maatschappij'.
Over W.A. Bonger
- Het 'Nederlands tijdschrift voor criminologie' gaf in 1976 een nummer (nr. 4) 'De actualiteit van Bonger' uit.
- Bart van Heerikhuizen, 'W.A. Bonger, socioloog en socialist' (proefschrift) (1987)
Prijzen
- Eervolle vermelding bij een schrijfwedstrijd over de invloed van economische factoren op criminaliteit, gehouden door de Universiteit van Amsterdam in 1900.
Opmerkingen
- Wim Bonger was het nakomertje in een liberaal, remonstrants middenklassegezin met tien kinderen.
- Hij ging naar het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam.
- Hij speelde cricket en verzamelde postzegels.
- In 1895 ging hij rechten studeren. Hij was lid van het Amsterdam Studenten Corps en het dispuut Clio.
- Tot halverwege zijn studententijd kreeg hij vioolles van Christiaan Timmer (concertmeester van het concertgebouworkest).
- In 1898 werd hij lid van de SDAP.
- Hij was voorzitter van het Socialistisch Leesgezelschap.
- Hij promoveerde (cum laude) op 03-03-1905.
- Hij werkte als procuratiehouder en firmant bij Brak & Moes, waar ook zijn vader en zijn broer werkten.
- Op 09-03-1905 trouwde hij met Maria Hendrika Adriana (Mies) van Heteren. Zij was een zusje van één van zijn studievrienden. Ze kregen twee zoons: Henk (1911-1999) en Frans (1914-1994). Ze scheidden in 1908 en hertrouwden in 1922.
- Voor zijn huwelijk kreeg hij van zijn zus Jo (de weduwe van Theo van Gogh) de tekening Mont-majour van Vincent van Gogh.
- In 1914 werd hij voorzitter van de vereniging 'Kunst aan het Volk'.
- Op 12-06-1922 werd hij hoogleraar in de criminologie aan de Universiteit van Amsterdam.
- Hij wordt gezien als één van de grondleggers van de marxistische criminologie.
- In 1936 was hij één van de oprichters van de 'Nederlandse Sociologische Vereniging'. Hij werd er ook voorzitter van.
- In de periode vlak voor de Tweede Wereldoorlog was W.A. Bonger lid van het 'Comité van waakzaamheid'.
- Vanwege de Duitse bezetting pleegde hij, de dagna de capitulatie, in mei 1940 zelfmoord. Zijn vrouw overleefde dat, omdat haar maag op tijd werd leeggepompt.
Anderen over W.A. Bonger
- Bonger was een zeer gevoelig en emotioneel mens. Wat hij als onrecht en verdwazing zag, vervulde hem met intense verontwaardiging en deed hem vaak uitbarsten in hevige toorn. In dit opzicht is hij altijd jong gebleven. Hij kon op gevorderde leeftijd nog doorslaan als een jeugdig student en, nimmer van zijn hart een moordkuil makend, vooral in de kring zijner oude vrienden, zijn opinie kenbaar maken in de meest drastische en uitbundige bewoordingen (A.W. IJzerman)
- Trouw ook als mens. Zijn vriendschappen waren standvastig. Eenvoudig, natuurlijk, zuiver en aanhankelijk. Ook zeer oprecht en rondborstig, zonder huichelarij, vleierij en loochening. Vrolijk en vol humor, pas op latere leeftijd somberder en verbitterder. Een epicurist i.d. zin van juiste waardering der aardse dingen. Zijn sterkste kenmerk was ongetwijfeld: karaktervastheid met de moed, die daaruit voortvloeit. Busken Huet schreef eens: Het bewijst dat de gaven, die men van den hemel moet afsmeeken zijn: karakter, flinkheid, trouw, goedheid. Bonger had ze, als geen ander. (J. Valkhoff, De Nieuwe Stem, 1946)
Links
Bronnen o.a.
- Hans Luijten, Alles voor Vincent (2019)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (juli 2023)