Paul Biegel
Profiel
Achternaam: Biegel
Roepnaam: Paul
Een naam dat is het wezen.
Je zegt ook niet ik héét Paul Biegel, maar ik bén Paul Biegel.
(geciteerd uit: Paul Biegel, meesterverteller met een rovershart, blz. 18)
Voornamen: Paulus Johannes
Geboren: 25-03-1925
Te: Bussum
Overleden: 21-10-2006
Te: Laren
Pseudoniem(en): Voorzover mij bekend heeft Paul Biegel niet onder pseudoniem gepubliceerd.
Voor tweedehands boeken | Ook van Paul Biegel |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poëzie
- Paul Biegel publiceerde van 1956 tot 1958 'light verse' in de 'Haagsche Post'.
- De kukelhaan, versjes van Paul Biegel i.p.v. de Tsjechische versjes bij tekeningen van Adolf Zábransky (1964)
- De ivoren deur (1996)
- Boekweitkorrels (bibliofiel, 350 ex.) (1996)
- Eén been, stokkebeen: voorleesversjes (2002)
- Pak 'm bij zijn staart!: 25 voorleesverjes (2021)
Proza
Enkele boeken (Haas, Anderland) zijn door Biegel oorspronkelijk
bedoeld voor volwassenen.
- De wenende aap van Kleef: een historische satire (1977)
- Van de oude dame en de muis (1985)
- Anderland: een Brandaan mythe (1990)
Voor kinderen:
- De gouden gitaar (1962)
- Het grote boek (1962)
- Het lapjesbeest (1962)
- Het sleutelkruid (1964)
- Kinderverhalen (1966)
- Ik wou dat ik anders was (1967)
- De tuinen van Dorr (1969)
- Sebastiaan Slorp (1970)
- De zeven fabels uit Ubim (1970)
- De kleine kapitein (1970)
- De twaalf rovers (1971)
- Een toren naar de maan: verhalen, legenden en sprookjes uit verre landen (1971)
- De kleine kapitein en het land van Waan en Wijs (1973)
- Het olifantenfeest (1973)
- Het stenen beeld (1974)
- Twaalf sloeg de klok (1974)
- De vloek van Woestewolf (1974)
- De kleine kapitein en de schat van Schrik en Vreze (1975)
- De zeven veren van de papegaai (1975)
- De nieuwe trapeze, deel c (met Karel Eykman) (1975)
- De nieuwe trapeze, deel d (met Jan Terlouw) (1975)
- Het spiegelkasteel (1976)
- De dwergjes van Tuil (1976)
- De brieven van de generaal (1977)
- De rover Hoepsika (1977)
- Wie je droomt ben jezelf (Kinderboekenweekgeschenk 1977)
- Virgilius van Tuil (1978)
- Virgilius van Tuil op zoek naar een taart (1979)
- De toverhoed (1979)
- (1 (aanvullend) verhaal in) Broodje boek (1979)
- Virgilius van Tuil en de oom uit Zweden (1980)
- Jiri (1981)
- Haas; voorjaar (1981)
- Haas; zomer (1982)
- Haas; najaar (1982)
- Virgilius van Tuil overwintert bij de mensen (1982)
- Tante Mathilde en de sterren van de Grote Beer (1984)
- Een tijdje later (met Willem Wilmink) (kinderboekenweekgeschenk 1984)
- Japie en de dingen (1984)
- De zwarte weduwe (1984)
- Japie en het grote geld (1985)
- Japie rekent af (1986)
- Het wolkenschip (verzamelbundel) (1986)
- De Rode Prinses (1987)
- Het eiland daarginds (kinderboekenweekgeschenk 1989)
- Beer in het verkeer (met een aanbeveling van Veilig Verkeer Nederland) (1989)
- Juttertje Tim (1991)
- Nachtverhaal (1992)
- Een huis vol beren (begin- en eindverhaal en verbindende teksten van Paul Biegel) (1993)
- De soldatenmaker (1994)
- De karabijn: over een kleine jongen in de oorlog (1995)
- Het beleg van Troje (1995)
- Het ijzeren tapijt (1996)
- Ik wou dat ik anders was (1997)
- Laatste verhalen van de eeuw (1999)
- Virgilius van Tuil: omnibus (Virgilius van Tuil op zoek naar een taart/Virgilius van Tuil en de oom uit Zweden/Virgilius van Tuil overwintert bij de mensen) (2000)
- Haas (3 boeken in 1 band) (2001)
- Japie en het zwarte spook (Japie en de dingen/Japie en het grote geld/Japie rekent af) (2002)
- Man en muis (2003)
- Swing! (kinderboekenweekgeschenk 2004)
- De roep van de kinkhoorn: het verhaal van de opera van Bart Visman en het libretto (2004)
- Wegloop (2005)
- De Lorrelee (2007)
- De grote kleine kapitein (2007)
- Het vreselijke beest (2008)
- De kleren van Sinterklaas (2008)
- Virgilius van Tuil (Virgilius van Tuil/Virgilius van Tuil op zoek naar een taart/Virgilius van Tuil overwintert bij de mensen) (2009)
- De zoute goudvis (2015)
- Groot Biegel sprookjesboek (2021)
Hoorspelen
- Paul Biegel schreef een aantal hoorspelen voor de AVRO
- Stilstaan (AVRO, 1950)
- De duivel en de drie gouden haren (AVRO, 1968)
- Sebastiaan Slorp (10 delen) (NCRV, 1970)
- Prins Koekoek (10 delen) (NCRV, 1972)
- Hou je van me of De lach van de keizer (NCRV, 1975)
- De naam (NCRV, 1978)
- Ridder en jonkvrouw (NCRV, 1979)
- De reparatie (NCRV, 1980)
- Babylon (NCRV, 1981)
- Storing (NCRV, 1983)
Toneel
- Voor de CPNB schreef Paul Biegel een tonelstuk dat opgevoerd zou worden in de kinderboekenweek 1982. Het script werd echter afgekeurd.
Vertalingen/bewerkingen
- De kukelhaan (1964)
- Sprookjes van Grimm (met Clare Lennart en Marceline Bodaert) (1966)
- De rattenvanger van Hameln (1968)
- Sprookjesmolen (met Marijke Biegel) (1969)
- Sagen van Grimm (met Marijke Biegel) (1970)
- Irmgard Lucht en Josef Guggenmos, De wondervisjes (1970)
- Mary Norton, De Bruikleners (1970)
- Sagen van Grimm (met Marijke Biegel) (1970)
- Mary Norton, De Bruikleners op de vlucht (1971)
- Reinaart de Vos: een eigentijdse bewerking (1972)
- Michael Foreman, Drommels wat een rommel! (1972)
- Mary Norton, De Bruikleners op drift (1972)
- Mary Norton, De Bruikleners in de wolken (1973)
- Michael Foreman, De vrede van veelvraat (1974)
- Virginia Lee, Vlinder voor Marianne (1974)
- De fabels van Aesopus (1975)
- John Burningham, Jaargetijden (1977)
- Edward Lear, De Pobbel wiens tenen verdwenen (1977)
- John Burningham, Wat zou je liever... (1978)
- Michael Foreman, Toeterbeer of trommelbeer (1978)
- David McKee, Zwart op wit (1978)
- Rayner Sussex, De toverappel (1979)
- John Burningham, De boodschappenmand (1980)
- Sigrid Bauer, Lekkerbek (1981)
- Philippe Dumas, Waar kom je vandaan? Waar ga je naa toe? (1981)
- Boris Zhitkov, Het verboden bootje (1981)
- Robert McCrum, De miljonair en de tovermuis (1982)
- Raymond Briggs, De Verschrikkelijke Blikjes-Generaal en de Oude IJzeren Dame (1984)
- Hiawyn Oram, Nico en het Pretbeest (1984)
- Tony Ross, Ik kom je opeten! (1984)
- Hazel Towson/Tony Ross, De verschrikkelijke vrijdag (1985)
- Mary Norton, De Bruikleners trekken aan het langste eind (1986)
- Tony Ross, Susan en de kwelgeest (1986)
- Martin Handfort, Waar is Willie? (1987)
- Hiawyn Oram, Harry, waar zit je? (1988)
- Martin Auer, Bimbo en zijn vogel (1989)
- Kaye Umansky, Sophie en haar vriendinnetje (1993)
- Kaye Umansky, Sophie en het schoolfeest (1993)
- Peter Utton, Maar als nou... (1993)
- Vivian French, Hennetje Rood en Slimme Vos (1994)
- Sally Hobson, Kuikentje Piep (1994)
- Kaye Umansky, Sophie en de tekening voor mama (1994)
- Kaye Umansky, Sophie vindt haar broertje terug (1994)
- Het beleg van Troje (met Patrick Nieuwenhuyse) (1995)
- Martine Oborne, Biggetje Hoedesnoet (1996)
- Ragnhild Scamell, Het vreselijke voetspoor (1996)
- Jennifer Selby, Het wortelkonijn (1996)
- De zwerftochten van Aeneas (1998)
- Simon Puttock, Een ladder naar de sterren (2001)
- Sean Taylor, Als er een monster is geboren (2007)
Vertaald:
- Das Schlüsselkraut (Duitse vertaling van 'Het sleutelkruid' door Lotte von Schaukal) (1967)
- Nøgleblomsten (Deense vertaling van 'Het sleutelkruid' door Louk Trølund) (1967)
- Ich wollte daß ich anders wär (Duitse vertaling van 'Ik wou dat ik anders was' door Herbert Kranz) (1969)
- The king of the Copper Mountains (Engelse vertaling van 'Het sleutelkruid' door Gillian Hume en Paul Biegel) (1969)
- The seven-times search (Engelse vertaling van 'Ik wou dat ik anders was' door Gillian Hume en Paul Biegel) (1971)
- Den lille kaptajn (Deense vertaling van 'De kleine kapitein' door Clara Hammerich-Flensborg) (1971)
- Der kleine Kapitän (Duitse vertaling van 'De kleine kapitein' doorHelga Oomens-Greschat) (1971)
- The little captain (Engelse vertaling van 'De kleine kapitein') (1971)
- The gardens of Dorr (Engelse vertaling van 'De tuinen van Dorr' door Paul Biegel en Gilian Hume) (1975)
- Le petit capitaine au pays des sept tours (Franse vertaling van 'De kleine kapiteitn in het land van Waan en Wijs' door Olivier Séchan) (1976)
- Die Beute des Piraten (Duitse vertaling van 'De kleine kapitein en de schat van Schrik en Vreze' door Helga Oomens-Greschat) (1976)
- Far beyond and back again (Engelse vertaling van 'Het stenen beeld' door Patricia Crampton) (1977)
- Le petit capitaine et le trésor du pirate (Franse vertaling van 'De kleine kapitein en de schat van Schrik en Vreze' door Olivier Séchan) (1977)
- Le table de 7 (Franse vertaling van 'Ik wou dat ik anders was' door Olivier Séchan) (1977)
- Die klein kaptein (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'De kleine kapitein' door Rialette Wiehahn) (1977)
- Die koning in die koperkasteel: verhale oor diere en dwerge (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'Het sleutelkruid' door Pieter W. Grobbelaar) (1977)
- The elephant party, and other stories (Engelse vertaling van 'Het olifantenfeest' door Patricia Crampton) (1977)
- The twelve robbers (Engelse vertaling van 'De twaalf rovers' door Patricia Crampton) (1978)
- Die klein kaptein in die land van Sewe Swaar Take (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'De kleine kapitein in het land van Waan en Wijs' door Rialette Wiehahn) (1978)
- Robber Hopsika (Engelse vertaling van 'De rover Hoepsika' door Patricia Crampton) (1978)
- The dwarfs of Nosegay (Engelse vertaling van 'De dwergjes van Tuil' door Patricia Crmapton) (1978)
- Twaalf sloeg de klok' werd vertaald in het Engels (1979).
- Letters from the general (Engelse vertaling van 'De brieven van de generaal' door Patricia Crampton) (1979)
- The looking-glass castle (Engelse vertaling van 'Het spiegelkasteel' door Patricia Crampton) (1979)
- Le brigand de Mademoiselle est avancé (Franse vertaling van 'De rover Hoepsika' door olivier Séchan) (1980)
- The little captain and the pirate treasure (Engelse vertaling van 'De kleine kapitein en de schat van Schrik en Vreze' doorPatricia Crampton) (1980)
- Chiisana sencho no daiboken = The little captain (Japanse vertaling - naast de Engelse tekst - van 'De keine kapitein' door Pauru Biheru) (1980)
- The tin can beast and other stories (vertaald door Patricia Crampton) (1980)
- Le festin de l'éléphant (Franse vertaling van 'Het olifantenfeest' door Olivier Séchan) (1980)
- Das Schlüsselkraut: ein Märchen (Duitse vertaling van 'Het sleutelkkruid' door Lotte von Schaukal) (1981)
- Les joyeux fantômes de Hurleloup (Franse vertaling van 'De vloek van Woestewolf' door Olivier Séchan) (1981)
- The curse of the werewolf (Engelse vertaling van 'De vloek van Woestewolf') (1981)
- Die Gärten von Dorr (Duitse vetaling van 'De tuinen van Dorr' door Hans-Joachim Schädlich) (1981)
- Virgil Nosegay and the cake hunt (Engelse vertaling van Virgilius van Tuil op zoek naar een taart' door Patricia Crampton) (1981)
- El pequeno capitan (Spaanse vertaling van ' De kleine kapitein' door Giovanni Mion) (1981)
- Crocodile man (Engelse vertaling van 'Jiri' door Patricia Crampton) (1982)
- El pequeno capitan en el pais de las Siete Torres (Spaanse vertaling van 'De kleine kapitein in het land van Waan en Wijs' door Giovanni Mion) (1982)
- El pequeno capitan y el tesoro del pirata (Spaanse vertaling van 'De kleine kapitein en de schat van Schrik en Vreze' door Giovanni Mion) (1982)
- 'De dwergjes van Tuil' werd vertaald in het Engels en Zuidafrikaans (1983).
- 'De rover van Hoepsika' werd vertaald in het Engels (1978), Frans (1980), Zuidafrikaans (1984) en Spaans (1986).
- 'De brieven van de generaal' werd vertaald in het Engels (1979).
- Frühjahr (Duitse vertaling van 'Haas/Eerste boek' door Siegfried Mrotzek) (1984)
- Küçük kaptan (Turkse vertaling van 'De kleine kapitein' door ¡lhan Eti) (1984)
- 'Virgilius van Tuil' werd vertaald in het Engels (1980) en Zuidafrikaans (1984).
- 'Virgilius van Tuil op zoek naar een taart' werd vertaald in het Engels (1981), Duits (1985) en Spaans (1990).
- 'De toverhoed' werd vertaald in het Engels (1980).
- Het luisterspel 'De naam' werd o.a. in het Spaans vertaald.
- Virgil Nosegay and the hupmobile (Engelse vertaling van 'Virgilius van Tuil en de oom uit Zweden' door Patricia Crampton) (1983)
- Los doce bandoleros (Spaanse vertaling van 'De twaalf rovers' door Marion Dommering en Jesus Rojo) (1984)
- Virgil Nosegay and the Wellington boots (Engelse vertaling van 'Virgilius van Tuil overwintert bij de mensen' door Patricia Crampton) (1984)
- Die Kuchenjagd: eine Geschichte vom Zwerg Virgilius (Duitse vertaling van 'Virgilius van Tuil op zoek naar een taart' door Marie-Thérèse Schins-Machleidt) (1985)
- La maldición de Monteoscuro (Spaanse vertaling van 'De vloek van Woestewolf' door Marion Dommering en Jesus Rojo) (1985)
- Yiri (Spaanse vertaling van 'Jiri' door Marion Dommering en Jesus Rojo) (1985)
- El bandolero Hupsika (Spaanse vertaling van 'De rover Hoepsika' door Jesus Rojo) (1986)
- Die Schwarze Witwe (Duitse vertaling van 'De zwarte weduwe' door Siegfried Mrotzek) (1986)
- Die alte Dame und die Maus (Duitse vertaling van 'Van de oude dame en de muis' door Birgit Lehmann en Martina Instinsky) (1986)
- Le brigand de Mademoiselle est avancé (Franse vertaling van 'De rover Hoepsika' door Olivier Séchan) (1987)
- La planta de las llaves: relatos sobre animales y gnomos (Spaanse vertaling van 'Het sleutelkruid' door Alberto Villalba) (1988)
- Die rote Prinzessin (Duitse vertaling van 'De Rode Prinses' door Siegfried Mrotzek) (1988)
- Partir eliffant: a storiau eraill (vertaling in het Welsh van 'Het olifantenfeest' door Mairwen Gwynn) (1989)
- La Princesse Rousse (Franse vertaling van 'De Rode Prinses' door Geneviève Granier) (1990)
- En busca de una tarta (Spaanse vertaling van 'Virgilius van Tuil op zoek naar een taart' door José Yánez) (1990)
- De tolv røvere (Deense vertaling van 'De twaalf rovers' door Hanne Würtz) (1991)
- Die Rooi Prinses (Zuid-Afrikaanse vertaling van 'De Rode Prinses' door Nerina Ferreira) (1991)
- Le royaume de l'araigne (Franse vertaling van 'De zwarte weduwe' door Nicolaas Lens) (1992)
- Tims magiske kikkert (Deense vertaling van 'Juttertje Tim' door Ariette Busck) (1994)
- 'Nachtverhaal' De Europese Commissie gaf subsidie voor de vertaling in het Grieks (1995)
- Crnaja vdova: skazocnja povestʹ(Russische vertaling van 'De zwarte weduwe' door Iriny Grivninoj (1996)
- De ivoren deur (in elf talen: in het Nederlands, Engels, Frans, Portugees, Spaans, Turks, Arabisch, Rifijns, Papiamentu, Sranang Tongo en Farsi) (1996)
- He kokkine prigkipissa (Griekse vertaling van 'De Rode Prinses' door Eleni Hoek-Apostolopoulou) (1996)
- Akahime-Sama no boken (Japanse vertaling van 'De Rode Prinses' door Etsuko Nozaka) (1996)
- Histories tes nuchtas (Griekse vertaling van 'Nachtverhaal' door Eleni Hoek-Apostolopoulou) (1996)
- Nathistorier (Deense vertaling van 'Nachtverhaal' door Ariette Busck) (1997)
- Nachtgeschichten (Duitse vertaling van 'Nachtverhaal' door Verena Kiefer) (1997)
- Nachts kommen sie (Duitse vertaling van 'De soldatenmaker' door Monica Barendrecht en Thomas Charpey) (1997)
- Yoru monogatari (Japanse vertaling van 'Nachtverhaal' door Etsuko Nozaka) (1998)
- Énas apídanos lestes (Griekse vertaling van 'De rover Hoepika' door Eleni Hoek-Apostolopoulou) (1998)
- Vienen por la noche (Spaanse vertaling van 'De soldatenmaker' door Nadine Beliën) (1999)
- La princesa pelirroja (Catelaanse vertaling van 'De Rode Prinses' door Miguel Wandenberg) (1999)
- O mikrós kapetários (Griekse vertaling van 'De kleine kapitein' door Eléne Chouk-Apostolopoulos) (1999)
- Doru no niwa (Japanse vertaling van 'De tuinen van Dorr' door Nozaka Etsuko) (2005)
- Kaçkin (Turkse vertaling van 'Wegloop' door Türkay Yalniz) (2009)
- Das große Buch vom kleinen Kapitän (Duitse vertalig van 'De kleine kapitein', 'De kleine kapitein in het land van Waan en Wijs' en 'De kleine kapitein in het land van Schrik en Vreeze' door Frank Berger) (2011)
- Der Räuber Hupsika (Duitse vertaling van 'De rover Hoepsika' door Eva Schweikart) (2011)
- Eine Geschichte für den König (Duitse vertaling van 'Het sleutelkruid' door Lotte Schaukal) (2012)
- Die Prinzessin mit den roten Haaren (heruitgave van 'Die rote Prinzessin', vertaald door Siegfried Mrotzek) (2013)
- Los jardins de Arida (Spaans/Argentijnse uitgave van 'De tuinen van Dorr', vertaald door Diego Puls) (2016)
- Küçük kaptan (Turkse vertaling van 'De grote kleine kapitein' door Mustafa Özen) (2018)
- Lodoscú Tim (Turkse vertaling van 'Juttertje Tim' door Mustafa Özen) (2019)
- Giardini di arid (Italiaanse vertaling van 'De tuinen van Dorr' door Valentina Freschi) (2020)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- Paul Biegel debuteerde op zijn vijftiende (08-06-1940) met het verhaal 'De ontevreden kabouter' in 'De Tijd' op de bladzijde 'Voor de jeugd'.
- Na de Tweede Wereldoorlog werkte hij kort bij 'De Tijd'.
- Hij ging een jaar naar Amerika en publiceerde in dat jaar twee verhalen in de 'Knickerbocker Weekly', een weekblad met artikelen in het Engels en het Nederlands, speciaal voor Nederlandse immigranten.
- Terug in Nederland werkte Paul Biegel bij de 'Radiobode' van de AVRO. Hij schreef de strip 'Eddy de televisie-aap', die van 15-12-1957 tot 01-02-1959 in zestig afleveringen werd gepubliceerd. Later verschenen ook andere (ballon)strips in dit blad, bijv. 'Het document van Venus'.
- Paul Biegel publiceerde van 17-11-1956 tot 02-08-1958 'light verse' in de 'Haagsche Post', waarin hij ook verhalen publiceerde.
- In 'Het Vrije Volk' verscheen in 1960 en stripverhaal met tekst van Paul Biegel: 'Minter en Hinter'. In totaal zouden er tien verhalen verschijnen, in 579 afleveringen.
- 'Ik wou dat ik anders was' verscheen in 1966 in afleveringen in 'De Tijd', onder de titel 'De tafel van zeven'.
- Paul Biegel publiceerde in 'De Revisor'. Hij tekende hiervoor o.a. een zelfportret.
- Veel van zijn verhalen verschenen eerst in afleveringen in 'Donald Duck', bijv.: 'De rover van Hoepsika', 'Juttertje Tim' en 'De kleine kapitein' of 'Margriet', bijv. 'De dwergjes van Tuil'.
- In 1987 verscheen het spookverhaal 'Juffrouw Sien' in 'Ezelsoor'.
- In 1996 schreef Paul Biegel columns voor 'Literatuur zonder leeftijd'.
Over Paul Biegel
- Rian Waltz-van de Sande, 'Paul Biegel' (1976)
- 'De twaalf rovers, gecommantarieerd door Clem Neutjens' (1982)
- 3 recensies van boeken van Paul Biegel in 'Van grauwe griffel tot gouden gniffel. Over kinderboeken' van Rindert Kromhout (1989)
- 1 hoofdstuk: 'De tuinen van Dorr - Paul Biegel' in 'De allermooiste boeken voor kinderen. Van Rupsje Nooitgenoeg tot Kees de Jongen' van Bregje Boonstra, Nicolaas Matsier, Marja Roscam Abbing en Marjoleinde de Vos (1990)
- Arianne Mantel, 'Daarheen en niet terug: een onderzoek van de queeste in enkele sprookjes van Paul Biegel) (afstudeerscriptie) (1992)
- Een bijdrage over Paul Biegel in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Rian van de Sande (februari 1994)
- Peter van den Hoven, 'Over... Paul Biegel : De tuinen van Dorr, De Rode Prinses, Nachtverhaal, Anderland' (1994)
- Aad Meinderts e.a., 'Paul Biegel, Meesterverteller met een rovershart, Schrijversprentenboek 39' (1996). Catalogus bij de tentoonstelling over Paul Biegel in het Letterkundig Museum van 14-09-1996 t/m 12-01-1997.
- 2 hoofdstukken: 'Paul Biegel - De kleine kapitein' en 'Paul Biegel - De tuinen van Dorr' in 'Zo goed als klassiek. De 100 mooiste jeugdboeken van de laatste 50 jaar', volgens Bregje Boonstra (1999)
- Bregje Boonstra, 'Paul Biegel' in 'Wonderland. De wereld van het kinderboek' (2002)
- Bladzijden over 'Nachtverhaal', 'De kleine kapitein' en 'De kukelhaan' in 'Het kinderboek' (2002)
- Een hoofdstuk over Paul Biegel in 'Wat een mooite! Hoogtij in het kinderboek in acht portretten' van Bregje Boonstra (2009)
- 1 hoofdstuk: 'Onderweg naar Amstelveen' over een bezoek aan het graf van Paul Piegel in 'Populierensap' van Gerbrand Bakker (2011)
- 1 hoofdstuk: 'De tweebaansweg naar genezing' m.b.t. 'Het sleutelkruid' van Paul Biegel in 'Lezen met ALS. Literatuur als levensbehoefte' van Pieter Steinz (2015)
- Een hoofdstuk 'Paul Biegel' in 'Kijken naar anderen' van Dolf Verroen (2016)
- 1 hoofdstuk: 'Paul Biegel' in 'Feestelijk maar vreselijk: herinneringen aan schrijvers' van Dolf Verroen (2021)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- In 1974 zond de NOS 'De vloek van Woestewolf' uit, regie: Thijs Chanowski. Daarna werd het ook als boek gepubliceerd.
- 'Virgilius van Tuil' schreef Paul Biegel in opdracht van de TROS. Hij las het zelf vanaf oktober 1977 in afleveringen voor de radio voor.
- Karel Eykman maakte voor de IKON in 1976 het televisieprogramma 'De hond en de herder' naar een verhaal van Paul Biegel.
- Een zelfportret van Paul Biegel in 'Schrijvers tekenen zichzelf' (1980). Een uitgave van 'De Revisor'.
- In 1982 werd 'De tuinen van Dorr' in het kader van Het Holland Festival door het Werktheater omgewerkt tot een kindervoorstelling.
- 'De zwarte weduwe' werd geschreven in opdracht van de NCRV en in 1983 voorgelezen in het radioprogramma 'Rabarbara'. Ook 'Tante Mathilde en de sterren van de Grote Beer' werd voor de NCRV-radio geschreven.
- Wim Bosland, 'De tijd zal het leren: geschiedenis voor het basisonderwijs', verhalen van Paul Biegel. Deel 1: Vragen staat vrij (1985)
- 'De tuinen van Dorr' werd in 1988 gespeeld door theatergroep 'Link'.
- 'De zeven veren van de papegaai' werd uitgegeven als Cassetteboek.
- 'Anderland' werd in 1992 gespeeld door Theater Poëzien.
- Het vertaalproject van Story International 1994 werd gewijd aan het boek 'De twaalf rovers' van Paul Biegel.
- 'De rode prinses'werd in 1996 uitgegeven in de Vroege lijster-serie.
- 'De rover Hoepsika' werd in 1997 uitgegeven in de serie 'Boektoppers'.
- 'Anderland' werd in 1998 uitgegeven in de serie 'Jonge lijsters'.
- 'Het sleutelkruid' verscheen in 1999 in de 'Gouden-lijstererie'.
- 'Juttertje Tim' werd in 2000 uitgegeven in de serie Boektopper-serie.
- ' Ingelijst: verhalen van Paul Biegel, Marianne Keser, Jaap ter Haar, Rindert Kromhout' (Junior-lijster 2000)
- Burny Bos heeft 'De kleine kapitein' verfilmd.
- 'Ik wou dat ik anders was' verscheen in 2001 in de Gouden lijster-serie.
- 'De rode prinses' verscheen in 2001 in de Boektopper-serie.
- 'Nachtverhaal' verscheen in 2002 in de Boektopper-serie.
- Chantal Lachman, Bouwplaat voor De Nooitlek (gebaseerd op 'De kleine kapitein' (2002)
- 'De kleine kapitein', voorgelezen door Jan Meng (3 cd's) (2003)
- Japie & De zeven veren van de papegaai', voorgelezen door Paul Biege (3 cd's) (2004)
- 'Anderland', voorgelezen door Thijs Goverde92 cd's) (2006)
- 'De kleine kapitein in het land van Waan en Wijs', voorgelezen door Jan Eilander (2 cd's) (2007)
- 'De kleine kapitein en de schat van Schrik en Vreze', voorgelezen door Jan Donkers (2 cd's) (2008)
- 'De dwergjes van Tuil', voorgelezen door Job Schuring (2 cd's) (2008)
- 'Het sleutelkruid', voorgelezen door Gijs Scholten van Aschat (3 cd's) (2009)
- 'De Rode Prinses', voorgelezen door Isa Hoes (3 cd's) (2009)
- 'De vloek van Woestewolf', voorgelezen door Bram van der Vlugt (4 cd's) (2009)
- 'De tuinen van Dorr', voorgelezen door Gijs Scholten van Aschat (4 cd's) (2010)
- Dom Duyns maakte in 2011 een theaterversie (naar het televisiescript) van 'De vloek van de Woestewolf'.
- 'Juttertje Tim', voorgelezen door Jack Wouterse (3 cd's) (2012)
Literaire prijzen
- 'Het sleutelkruid' werd door het CPNB uitgeroepen tot kinderboek van het jaar 1965.
- In 1967 werd 'Kinderverhalen' niet kinderboek van het jaar, omdat de jury verdeeld was (de andere boeken waren 'Boris' van Jaap ter Haar en 'De zevensprong' van Tonke Dragt.
- 'De tuinen van Dorr' werd in 1970 bekroond door de Amsterdamse Kinderjury.
- Gouden Griffel 1972 voor 'De kleine kapitein'.
- Zilveren Griffel 1972 voor 'De twaalf rovers'
- Nienke van Hichtum-prijs 1973 voor 'De twaalf rovers'
- Staatsprijs voor Kinder- en Jeugdliteratuur 1973 voor zijn gehele oeuvre.
- Zilveren Griffel 1974 voor 'Het olifantenfeest'
- Eervolle vermelding van de Prix Italia 1979 in de categorie radioprogramma's voor het hoorspel 'De naam'.
- Zilveren Griffel 1982 voor 'Haas'
- 'De rode prinses' werd in 1988 getipt door de Kinderjury (10-12 jaar).
- Zilveren Griffel 1988 voor 'De rode prinses' én Zilveren Penseel 1988 voor de pentekeningen van Fiel van der Veen.
- Tweede plaats voor 'De rode prinses' bij de Nederlandse Kinderjury in 1988 (10-12 jaar).
- 'Beer in het verkeer' kreeg in 1990 een eervolle vermelding van de Nederlandse Kinderjury (6-9 jaar).
- Libris Woutertje Pieterse-prijs 1991 voor 'Anderland: een Brandaan mythe'.
- Nominatie voor de Publieksprijs voor het Nederlandse boek 1991.
- 'Juttertje Tim' krijgt een eervolle vermelding van de Nederlandse Kinderjury (6-9 jaar).
- Gouden Griffel 1993 voor 'Nachtverhaal'.
- Nominatie voor de Hans Christiaan Andersen-prijs 1996.
- Woutertje Pieterse-prijs 2000 voor 'Laatste verhalen van de eeuw'.
Paul Biegel was lid van de jury voor de volgende prijzen:
- Kinderboekenprijs (Stichting Kinderbelangen) (1969).
- Staatsprijs voor Kinder- en Jeugdliteratuur 1976 (voorzitter).
- Nienke van Hichtum-prijs 1975, 1977, 1979.
Werk van Paul Biegel geciteerd in een overlijdensbericht
Volkskrant, 13-09-1995
Opmerkingen
- De grootvader van Paul Biegel kwam in de negentiende eeuw uit Duitsland naar Amsterdam, waar hij een handel in bouwmaterialen begon. Zijn moeder was van Franse afkomst.
- Paul Biegel was de jongste van negen kinderen van Hermann Biegel en Madeleine Povel. Hij werd geboren in Bussum, aan de Groot Hertoginnelaan 38.
- Na de rooms-katholieke lagere Sint Aloysiusschool in Bussum ging hij in 1938 naar het gymnasium van het Sint-Ignatiuscollege in Amsterdam. In eerste instantie zakte hij voor het toelatingsexamen, daarom heeft hij een extra jaar de lagere school bezocht in Amsterdam (Pieter de Hoochstraat). Zijn moeder hoopte dat hij daarna voor het kloosterleven zou kiezen. In 1942 stapte hij over naar een school in Bussum.
- In 1938 kreeg zijn vader een hersenbloeding.
- In 1939 verhuisde het gezin naar Juliana van Stolberglaan 4 (nu Prinses Irenelaan).
- In het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog moest Paul Biegel naar Duitsland om daar te werken (de Arbeitseinzats), maar hij werd toegelaten tot het examenjaar van het Nieuwe Lyceum in Hilversum en eindexamenleerlingen waren vrijgesteld van de Arbeitseinzats. Er werd vanwege de oorlog weinig les gegeven. Toch kreeg hij - zonder examen te doen - zijn diploma, zoals iedereen die in '44-'45 in een eindexamenklas zat.
- Hij wilde naar het conservatorium (piano), maar bleek hiervoor niet getalenteerd genoeg.
- Na de Tweede Wereldoorlog werkte hij een half jaar in Amerika als schoonmaker.
- Zijn vader is nooit echt hersteld van de hersenbloeding en overleed in 1947. Ze verhuisden dan naar Koedijklaan 42.
- Paul Biegel studeerde rechten in Amsterdam. In 1953 ging hij ook in Amsterdam wonen. Hij maakte deze studie niet af.
- In 1959 werd Paul Biegel leerling-tekststripschrijver bij Marten Toonder. Hier leerde hij het schrijversvak.
- Paul Biegel schreef - voor zichzelf - van alles, romans, toneelstukken enz., maar hij was hier niet tevreden over. Tot hij dacht: 'Laat ik mijn kop vergeten en kijken wat de pen doet'. Zo ontdekte hij het soort verhalen, waar zijn kracht lag. Het duurde overigens nog tien jaar voor er iets gepubliceerd werd: Twee kinderverhalen in 'Een heel bont boek' (1958).
- Paul Biegel trouwde op 10-09-1960 met Marijke Sträter. Zij kregen een zoon (Arthur) en een dochter (Leonie). Later zijn ze gescheiden.
- Van 1965 tot 1967 werkte Paul Biegel bij het persbureau Kippa in Amsterdam.
- Van 1967 tot 1969 was Paul Biegel redacteur bij uitgeverij Ploegsma.
- In 1969 ging hij werken bij uitgeverij Van Holkema & Warendorf, drie dagen per week als lector en adviseur. Vanaf 1970 werkte hij er nog 1 dag per week.
- In 1978 werd hij vanwege bezuiniging ontslagen. Hij stapte over naar Van Goor, waar hij tot 1990 één dag per week bleef werken.
- In de kinderboekenweek 1989 werd de actie 'Schrijf mij' georganiseerd. Paul Biegel vroeg hierin kinderen hem een brief te schrijven over een zelfverzonnen uitvinding.
- Vaak gaat het in de boeken van Paul Biegel om een zoektocht (naar de zin van het leven) vol met raadsels. Er gebeuren onverwachte dingen. In zo'n verhaal stopt Biegel dan thema's als eenzaamheid, vriendschap, angst, dood en oorlog.
- Paul Biegel had duidelijk plezier in het spelen met taal. Hij verzon nieuwe woorden en speelde met klanken. De figuren in zijn boeken hebben ook vaak de prachtigste namen.
- Paul Biegel begeleidde jonge schrijvers bij het laatste werk aan hun boeken.
- Bij de 'lintjesregen' in 1999 werd Paul Biegel Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw.
- Biegel overleed op 81-jarige leeftijd in het Rosa Spier Huis in Laren. Hij werd begraven op de Amsterdamse begraafplaats Zorgvlied waar zijn zoon Arthur in 1992 al was begraven.
Graf Paul Biegel op Zorgvlied. Begraven bij zijn in 1992 overleden zoon Arthur. |
Anderen over Paul Biegel
- Aan stromingen en ontwikkelingen binnen de jeugdliteratuur heeft hij zich nooit iets gelegen laten liggen. Zijn protagonisten zijn dwergen, heksen, reuzen en feeën, rovers en draken, mieren, hommels, mussen en padden. Onverstoorbaar bericht hij over de strijd tussen Goed en Kwaad, die zich afspeelt in woeste wouden, vervallen kastelen en rokerige herbergen. (Bregje Boonstra, Paul Biegel, Meesterverteller met een rovershart, blz. 7)
- De taal van Paul Biegel is ijl en bloemrijk en barst van de vondsten. (Joke Linders, AD, 07-10-1994)
- Het geheim voor zijn succes is tweeledig. Biegel heeft een geraffineerde stijl van schrijven en neemt kinderen volstrekt serieus. (Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur, blz. 53)
- Verhalen in de oeroude betekenis van het woord: verzinsels die het moeten hebben van krachtige beelden, verrassing en een flinke scheut humor, die hier en daar een scherp randje behoudt en een vleugje dreiging oproept. (Juryrapport Woutertje Pieterse Prijs 2000)
- Het hele werk van Biegel is dan ook doortrokken van het onvermogen om het bestaan te doorgronden. De dokter in 'De vloek van Woestewolf' denkt hij dit wel kan Alles is te verklaren met de wetenschap en krijgt een angstaanjagend lesje. 'De kleine kapitein' aanvaardt de ondoorgrondelijkheid van het bestaan wel: Zo gaat het in de wereld, maar daar heeft het verstand geen weet van. Beide soorten personages lijken te worden voortgedreven door iets dat ze niet kunnen verklaren. (Karel Berkhout, NRC, 23-10-2006)
- Hij moet een man van vele dagelijkse kleine vreugden zijn geweest. Zijn kleding, die van een countrygentleman, verried dat ook. Hij had altijd bijna hetzelfde aan, bij enige kou droeg hij een klein regenhoedje, dat hem, er is geen ander woord, guitig stond. Hij werd er nog kleiner mee. Hij was het oudste kind dat ik heb gekend. (Kees Fens, Volkskrant, 09-11-2006).
- Een van de mensen die ik leerde kennen bij Dolf en Gerard was Paul Biegel. Goh, Paul Biegel, dacht ik. Het was op een feest, ik weet niet meer ter ere waarvan. Het was in de tijd dat ik schilderde, ik was nog lang geen schrijver. Paul reed terug naar Amsterdam, ik reed mee. Onderweg stopten we ergens. Het was midden in de nacht, het was mistig. We gingen allebei de auto uit om te pissen, misschien was het wel op de Afsluitdijk. Paul stond aardig rechtop, ik wankelde nogal. Ver na twaalven kwamen we in Amsterdam aan en ik ging met Paul mee naar zijn huis. Daar bakte hij een ei en vervolgens gingen we met alkaar naar bed. Een eenpersoonsbed was het. Ik was ergens in de twintig, Paul was een jaar of 63 en hij had een stoma, als gevolg van kanker, lang geleden. Ik herinner me niets van die nacht. Wat ik wel weet, nu, is dat ik met hem naar bed ging omdat hij Paul Biegel was. En dat er een zweepje boven op een kast lag. (Gerbrand Bakker, Knecht, alleen, blz. 99/100)
Mijn favoriete citaat
Je kunt niet zeggen dat je een moeder zus of zo had gewild.
Je moeder is je moeder en zo is dat.
Pas als je volwassen bent besef je
dat er ook andere soorten moeder-zoonrelaties bestaan.
(Paul Biegel, geciteerd in: Paul Biegel, Meesterverteller met een rovershart, blz. 9)
Naar een overzicht van citaten van Paul Biegel
Handtekening van Biegel onder een brief aan mij d.d. 27-12-2000 |
Links
Bronnen o.a.
- H.J.M.F. Lodewick e.a., Ik probeer mijn pen (1979)
- Spectrum Nederlandstalige auteurs (1985)
- Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 (1986)
- Winkler Prins lexicon van de Nederlandse letterkunde (1986)
- Schrijver gezocht. Encyclopedie van de jeugdliteratuur (1988)
- Joke Linders e.a., Het ABC van de jeugdliteratuur (1995)
- Paul Biegel, Meesterverteller met een rovershart, Schrijversprentenboek 39 (1996)
- Encarta '98 (1997)
- Schrijver gevonden. Encyclopedie van de jeugdliteratuur (1999)
- Schrijvers. 2000 auteurs van de 20e eeuw van A tot Z (2002)
- Jan van Coillie e.a., Encyclopedie van de jeugdliteratuur (2004)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (april 2021)