P.J. Andriessen
Profiel
Achternaam: Andriessen Initialen: P.J. Voornamen: Pieter Jacob Geboren: 17-12-1815 Te: 's-Gravenhage Overleden: 19-03-1877 Te: Amsterdam Pseudoniem(en): Als naamsvariant komt Pieter Jacobsz. voor, gebruikt voor zijn eerste drie boeken. |
Voor tweedehands boeken | Ook van P.J. Andriessen |
Raban Internet Antiquariaat | Klik hier ! |
Werk
Poƫzie
Voor kinderen:
- Prins Willem I (1876)
- Michiel Adriaansz. de Ruyter (1876)
Proza
Voor kinderen:
- Adolf of de verloren zoon
- De minnezanger van Gravinne Ada
- De Schoondochter
- Tony en Armand, of De gevolgen van den omgang met goede en het verkeer met slechte menschen (1849)
- Adolf en Clara, of Hoe ons land een republiek werd: een verhaal uit de eerste jaren van den tachtigjarigen oorlog (1850)
- Marie en Pauline, of Nederigheid en hoogmoed (1856)
- De zoon van den zeeroover, of Hoe de Nederlandsche Republiek groot werd: een verhaal uit het tweede tijdperk van den Tachtigjarigen oorlog, 1584-1609 (1860)
- De weezen van Vlissingen, of Hoe onze Republiek onafhankelijk werd: een verhaal uit het derde tijdperk van den Tachtigjarigen oorlog (1861)
- De schildknaap van Gijsbrecht van Aemstel: een verhaal uit den laatsten tijd van het Hollandsche Huis (1862)
- De zeeman tegen wil en dank, of, Amsterdam in den aanvang der Eerste Stadhouderlooze regeering 1650-1654 (1862)
- Amsterdam op den 15den en 16den November 1813 (ca. 1863)
- Emma van Bergen, of Wereldzin en Christendom: eene schets uit het leven (1863)
- De Prins en Johan de Witt of, Ons land in het tweede tijdperk der eerste stadhouderlooze regeering (1863)
- De deserteur, of De Fransche overheersching en Nederlands herstelling (1863)
- Ferme jongens: verhalen en schetsen voor de Nederlandsche jeugd (ca. 1864)
- Het huisgezin van den Raadpensionaris, of Hoe de eerste stadhouderlooze regeering een einde nam (1864)
- De tamboer bij Quatrebras en Waterloo, of De tweede verlossing van Nederland, 1814-1815 (1865)
- De kinderen van den zoetelaar, of Nederland gedurende de eerste regeeringsjaren van prins Willem III (1865)
- Koning en stadhouder, of Nederland gedurende de laatste regeeringsjaren van Willem III (1866)
- De val van een koningshuis, of Het eerste tijdperk van de Fransche Revolutie (1866)
- Een zoon van Friesland, of Nederland gedurende den Spaanschen successieoorlog : 1702-1713 (1867)
- De dageraad van een keizerstroon, of Het tweede tijdperk van de Fransche revolutie (1867)
- Hilda's vertellingen: een eerste leesboek voor kinderen van zes tot acht jaren (1868)
- De Muiderkring, of Vijftien jaren van den bloeitijd onzer letterkunde, 1623-1637 (1868)
- De kolossus der negentiende eeuw, of Frankrijk in den bloeitijd van het Keizerrijk (1869)
- Albertine, of zelfverloochening (1869)
- Nieskruid (1869)
- Avondvertellingen van Tante Agatha: een tweede leesboek, volgend op Hilda's vertellingen (1869)
- De suppoost aan de bank van leening, of De laatste levensjaren van Joost van den Vondel, 1657-1679 (1869)
- Erlo, de heidenknaap, of Nederland gedurende het tweede stadhouderlooze bestuur, 1713-1747 (1869)
- Bladen uit de geschiedenis van ons vaderland (1870)
- Het begin van de strijd, of De regeeringsjaren van Prins Willem IV, 1747-1751 (1871)
- De strijd tusschen twee groote volken (1871)
- Een onderdrukte koningszoon, of De jeugd van Frederik den Groote van Pruisen (1871)
- De republiek in woeling en strijd, of De regeeringsjaren van Prins Willem V, 1751-1795 (1872)
- De kinderen van den Hugenoot: een tafereel van de vervolging der protestanten onder Lodewijk XIV (1872)
- Vorst en dichter, of Hoe Pruisen onder Frederik den Tweede groot werd (1872)
- Eva (1873)
- Oranje Nassau: leven en heldendaden van de vorsten uit dat stamhuis (1873)
- De Bataafsche Republiek, of Nederland onder den invloed van Frankrijk, 1795-1806 (1873)
- Columbus, de ontdekker eener nieuwe wereld (1873)
- Giacopo Foscari, het slachtoffer van Middeleeuwsche wreedheid en familiehaat: eenige bladzijden uit de geschiedenis van de republiek van Venetië (1873)
- Het hof van Koning Lodewijk, of Nederland als Koninkrijk Holland, 1806-1810 (1873)
- Geschiedenis van het tijdperk van vijfentwintigjarigen vrede, 1849-1874 (1874)
- Koning en Veldheer, of Frederik de Groote in en na den zevenjarigen oorlog: dertig jaren uit het leven van Frederik den Tweeden van Pruisen, 1756-1786 (1874)
- Langs doornen en distelen (1874)
- Leiden in 1573 en 1574 (1874)
- Lotwisselingen op den troon: twee bladzijden uit het boek der geschiedenis (De laatste vorst van een groot geslacht/Het slachtoffer der heerschzucht) (1874)
- Een Gentsche vrijheidszoon: een episode uit de geschiedenis van Vlaanderen, 1335-1345 (1874)
- 's Konings zilveren feest: geschiedenis van het tijdperk van vijfentwintigjarigen vrede, 1849-1874 (1874)
- Door het kreupelbosch tot den troon: de jeugd van prinses Elisabeth, koningin van Engeland: 1533-1558 (1874)
- Op Markestein: een boek voor meisjes (1875)
- Dora en Eduard (1875)
- De Amsterdamsche brandweer, of De kamp tegen het vuur: een verhaal voor Neerlands knapen en meisjes (1875)
- De vrijheidsoorlog, of De opstand der Batavieren en Kaninefaten tegen de Romeinsche overheersching: 69-70 (1875)
- De tocht naar Rusland, of Het begin van de val van 't Keizerrijk, 1812 (1875)
- De twaalf maanden (ca. 1875)
- Evangelie en Friezen, of hoe het Christendom onder onze heidensche voorvaderen kwam: 677-754 (1875)
- De reis naar de maan (1876)
- Kinderfeesten (1876)
- De dochter van den fabrikant (1876)
- De Hollandsche Robinson Crusoë: een leerzaam en prettig verhaal voor de Nederlandsche jeugd (1876)
- De trouwe Turk en Hoe een arme knaap een geacht man werd (1876)
- Elba en Sint-Helena, of De dubbele val van het eerste keizerrijk, 1814-1821 (1876)
- De vrouw van de Wolfsgrove, of Het Valkhof te Niumage onder Karel den Grooten: 786-814 (1876)
- Het verdwaalde kind: een verhaal voor meisjes (1877)
- Jansje de sloddervos: een verhaal voor meisjes (1877)
- De erfenis eener moeder (1877)
- Het Heidebloempje: een verhaal uit onzen tijd, voor meisjes (1877)
- Uit stad en dorp: drie verhalen voor meisjes (Mina de snoepster/De gebroken vaas/De gevolgen der ongehoorzaamheid) (1877)
- Uit ons dorp: drie verhalen (Annes kanarietje/Het verdwaalde kind/Slordig Jansje) (1877)
- Oolijk en vroolijk (Annes kanarietje/Het verdwaalde kind) (1878)
- De bruid van Venetië (1880)
- Gedenkschriften van een poedel. De geschiedenis van een doosje lucifers en andere verhalen. De geschiedenis van een blinkenden gulden en andere verhalen. De goedhartige Martha en haar Minette. De vuurbaak en andere verhalen. Meester Pijpekop (met: 'Wat Cato uitvoerde en hoe 't haar bekwam', door Suzanna Maria Andriessen) (1882)
- Na schooltijd (Hoe raar een bal soms rollen kan/Een zaterdagmiddag in het bosch) (ca. 1890)
- Een moedige vorstin (ca. 1895)
- Uit het leven van Koning Willem de Derde (ca. 1897)
- De gevolgen der ongehoorzaamheid (1901)
- Jong volkje (De gevolgen der ongehoorzaamheid/Mina de snoepster) (1901)
- Prettige uurtjes (De gebroken vaas/Slordig Jansje) (ca. 1901)
- Een vroolijke snaak (1903)
- De jongensjaren van Witte Cornelisz. de With. (ca. 1903)
Overige non-fictie
- Uitboezeming bij het overlijden van ... de koningin der Nederlanden, op den 12 October 1837 (ca. 1837)
- Jezus, de volmaaktste leermeester: een broederlyk woord aan onderwyzers en opvoeders der jeugd (1844)
- Praktische logika, of Verzameling van opgaven tot het redekunstig ontleden van voorstellen en volzinnen (2 delen) (1848)
- Gids tot het leeren schrijven van zuiver Engelsch (1850)
- Terechtwijzing aan Doctor H.S. Toelaer, schrijver van 'Drie vliegen in één klap' (1867)
- Iets anders: bevattende een beschrijving van de provincien Zuid-Holland en Utrecht (1871)
- Land of water? een beschrijving van de provincie Noord-Holland (1872)
- Gedenkboek der nationale feestviering van den 12den Mei 1874, zooals die op genoemden datum en andere dagen in Nederland heeft plaats gehad (1874)
- Uit het leven van groote mannen: boeiende verhalen en karaktertrekken (met anderen) (1875)
- Opstellen en schetsen (1879)
Voor kinderen
- De kijkkast: wilde dieren (1860)
- De kijkkast: vaartuigen (1860)
- De kijkkast: vrouwelijke bedrijven (1860)
- De kijkkast: op het land (ca. 1860)
- Nieuw ABC boek: bevattende 24 prentjes met bijschriften over beroemde mannen en vrouwen uit de Nederlandsche geschiedenis (1872)
- Feestgeschenk voor onze jongens en meisjes bij het zilvren feest van Z.M. den Koning, 12 mei 1849-1874 (1874)
- Wat zich onder de aarde bevindt en wat men daarmee doet (1875)
- Onze huisdieren (1876)
- De dierenwereld in plaatjes en schetsjes (1876)
Vertalingen/bewerkingen
- Charles Dickens, David Copperfield (182?)
- Kapitein Marryat, Jakob Eerlijk (1837)
- Kapitein Marryat, De lotgevallen van Pieter Simpel (2 delen) (1837)
- Marryat, Masterman Ready, or the wreck of the Pacific (ingerigt ten gebr. der scholen door P.J. Andriessen) (1846)
- Jean Macé, De historie van twee appeljongens, of Hoe een grootpapa zijnen kleinkinderen rekenen leerde: een heel leerzaam verhaal (1863)
- Jean Macé, De nieuwe moeder de Gans: sprookjes uit de nieuwe doos (1863)
- Alfred Elwes, Een Engelsche jongen op een Hollandsche school (1864)
- Hein Versteeg, of Eb en vloed in 't leven: een volksboek voor jongens, naverteld door P.J. Andriessen (1866)
- G. van Sandwijk, Neerlands roem: vertellingen voor de Nederlandsche jeugd uit het leven van eenige beroemde mannen, die ons vaderland heeft opgeleverd (op nieuw bewerkt door P.J. Andriessen) (1867)
- Mary Mapes Dodge, De zilveren schaatsen (1867)
- Bladen uit de geschiedenis van ons vaderland (1870)
- Twaalf ambachten, dertien ongelukken, 1610-1616, en andere verhalen (1870)
- William Henry Giles Kingston, De koopman van Antwerpen : eenige bladzijden uit den tijd van de vervolging der protestanten in Nederland en Engeland: getrokken uit het dagboek van Ernst Verner (1871)
- 1870, of De strijd tusschen twee groote volken (1871)
- William Henry Giles Kingston, Insulinde, of De lotgevallen van Wouter van Doorn (1872)
- Clementine Helm, Esther en Agatha: een verhaal voor meisjes (1873)
- De leerschool der dieren: prettige en leerrijke fabelen (1873)
- Clementine Helm, Bakvischje (1874)
- Sir Walter Scott, Anna van Geierstein (1875)
- Sir Walter Scott, De talisman (1875)
- Clementine Helm, Tusschen mal en dwaas, of Wat een meisje te genieten en te lijden heeft, eer zij de wereld in is (1874)
- Jean Macé, Sprookjes uit de tooverwereld (1875)
- Flik en Flok, of Een tochtje door aarde, lucht, vuur en water (1876)
- Henri Morton Stanley, Selim en Kalulu, of De Arabier en de heiden: een geschiedenis uit Midden-Afrika (1876)
- Louisa M. Alcott, Een nichtje met zeven neven (1876)
- Frans Hoffmann, Hugo en Pierre (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1876)
- Frans Hoffmann, Getrouw aan zijn vorst (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1876)
- Frans Hoffmann, Het huis in de Peterstraat (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1876)
- Frans Hoffmann, Dami Waldhuber en zijn zoon (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1876)
- Frans Hoffmann, In allerlei gevaren; Altijd tevreden (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (ca. 1878)
- Frans Hoffmann, Erich; In 't groote leger (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (ca. 1878)
- Franz Hoffmann, François Dumourier (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (ca. 1878)
- Franz Hoffmann, Eene kerstvertelling (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (ca. 1878)
- Franz Hoffmann, De kleinzoon van Mylord; Uit den dertigjarigen oorlog (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1880)
- Franz Hoffmann, Oom Kolbe en zijn neven (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (ca. 1880)
- Frans Hoffmann, Op den oceaan ; Een flinke jongen (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (ca. 1880)
- Frans Hoffmann, Jonathan en zijn oom (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (ca. 1888)
- Franz Hoffmann, Ondervinding maakt wijs (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1891)
- Franz Hoffmann, Het kasteel Morenci (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1891)
- Franz Hoffmann, De visscher en zijn gezin (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1891)
- Franz Hoffmann, Trouwe vrienden (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1891)
- Franz Hoffmann, Wat geld vermag (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1891)
- Franz Hoffmann, Loon naar werken (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1902)
- Franz Hoffmann, Uit het kleine 't groote (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1902)
- Franz Hoffmann, Dami Waldhuber en zijn zoon (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1902)
- Franz Hoffmann, Pachter Halford en zijn gezin (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1902)
- Franz Hoffmann, Volharding (vertaald door Suzanna Maria Andriessen, onder toezicht van P.J. Andriessen) (1902)
- Henri Morton Stanley, Arabier en negerprins (Heruitgave van 'Selim en Kalulu, of De Arabier en de heiden') (1929)
Vertaald/bewerkt
- Onze koning: een feestgeschenk (bewerking van: ''s Konings zilverenfeest; geschiedenis van het tijdperk van vijf-en-twintigjarigen Vrede, 1849-1874' door W.F. Oostveen) (1887)
- Een laatste koning, naar P.J. Andriessen (ca. 1895)
- Oranje en Nederland ('Oranje-Nassau', bewerkt door J. Huf van Buren) (ca. 1900)
- Het vaderland bevrijd: feestgeschenk voor 't jonge Nederland, bij gelegenheid der honderdjarige herdenking van het herstel van Nederland's onafhankelijkheid ('De deserteur, of De Fransche overheersching en Nederlands herstelling. 1810-1813', voor de jeugd bewerkt door H.C. van der Heyde) (1913)
P.J. Andriessen schreef een voorwoord voor
- Twee-en-vijftig dagen uit de vaderlandsche geschiedenis (1855)
- Bénédict Henry Révoil, De engel der prairiën (1865)
- J.M.K. Borgschot, Willem Harmsen in Californië, zijn avonturen en ontmoetingen (1874)
Bloemlezingen
Tijdschriften
- P.J. Andriessen was van 1858-1863 redacteur van 'De Nieuwe Recensent'.
- P.J. Andriessen was (in 1874) oprichter van 'Voor 't Jonge Volkje'.
Over P.J. Andriessen
- Een bijdrage over Pieter Jacob Andriessen in 'Lexicon van de jeugdliteratuur' door Aton Hofman (februari 1988)
- Bladzijden over 'Kinderfeesten' en 'Nieuw ABC boek, bevattende 24 prentjes met bijschriften over beroemde mannen en vrouwen uit de Nederlandsche geschiedenis' in 'Het kinderboek' (2002)
- Leontine Buijnsters-Smets, 'Historische verhalen: P.J. Andriessen, P. Louwerse' in 'Wonderland. De wereld van het kinderboek' (2002)
Diversen: (Zonder een schijn van volledigheid)
- Eenige plaatjens voor de stereoskoop', novellen van Pieter Jacobsz Plaatjens voor de stereoskoop (1859)
Literaire prijzen
- Van Napoleon III kreeg hij een gouden medaille voor het boek 'De dageraad van een keizerstroon, of Het tweede tijdperk van den Fransche Revolutie'.
Opmerkingen
- P.J. Andriessen was de zoon van hoofdonderwijzer Jacob Andriessen en Susanna Bouman. Hij was er de oudste van negen kinderen.
- Als kind was hij een fanatiek lezer. Daarnaast kon hij goed tekenen en schilderen.
- P.J. Andriessen was onderwijzer in Amsterdam (op de school van zijn vader). In 1844 werd hij hoofdonderwijzer op een door hem zelf gestichte school aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Hij bleef hier werken tot 1872.
- Op 24-04-1844 trouwde hij met Johanna Maria Adriana Hendrica Jesbroek. Ze kregen twee dochters en een zoon.
- In juni 1860 werd hij benoemd tot lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.
- Vanaf 1872 was huij full-time schrijver.
- Hij overleed aan een hartkwaal.
- P.J. Andriessen werd in Diemerbrug begraven. Op 19 juni 1877 werd daar een gedenkteken voor hem onthuld.
- P.J. Andriessen wordt met Pieter Louwerse gerekend tot de pioniers van het historische jeugdboek.
Anderen over P.J. Andriessen
- Ongetwijfeld heeft hij verdienste gehad. Dat ièts van de Romantiek, in Nederland toch al een weinig krachtige stroom, tot de kinderen kon doordringen, dat hun leesbare boeken werden geoffreerd over een onderwerp, dat hun volle belangstelling had, is geen kleinigheid in een tijd als waarin hij leefde. Ook hij heeft recht op blijvende waardering. D.L. Daalder. Wormcruyt met suycker, blz. 88)
- Deze hoofdonderwijzer was een vruchtbaar schrijver van grotendeels historische verhalen voor de jeugd. Al is zijn werk vaak niet meer dan een naïeve navolging van de grote romantische schrijvers, toch heeft vooral De zilveren schaatsen (1867) eigen kwaliteiten. (G.J. van Bork en P.J. Verkruijsse, De Nederlandse en Vlaamse auteurs, 1985)
- Kan men Adriessen nu inderdaad 'de Walter Scott voor Nederlandsch jeugd' noemen? Het antwoord is nee. Scott schreef -als we de indeling van W. Drop hanteren - historische avonturenromans, terwijl Andriessens boeken meer behoren tot de categorie 'in de historie ingepaste roman'. Daarbij beperkt de auteur zich 'tot het navertellen van een historisch gebeuren, dat hij weat aantrekkelijker wil maken door er een, meestal uiterst eenvoudige, romanhandeling in te brengen'. Voor alles bleef Andsriessen de onderwijzer die op een prettige manier zijn lezers kennis van deeigen geschiedenis wilde bijbrengen. (P.J. Buijnsters en Leontine Buijnsters-Smets, Lust en leering, blz. 124)
- Om de geschiedenis op onderhoudende wijze aan de jeugd over te dragen, begon hij historische verhalen te schrijven. Daartoe verrijkte hij staatkundige geschiedenis met verhalende elementen. De combinatie van historische details, uitleg en een wat stijve stijl van schrijven maakte zijn boeken enigszins saai. Desondanks waren ze lange tijd populair. (Jan van Coillie e.a., Encyclopedie van de jeugdliteratuur, blz. 21)
Mijn favoriete citaat
Toen onze Willem Hendrik nu zijn achtste jaar bereikt had, begreep zijne moeder, dat het tijd werd, hem hooger onderwijs te geven. De magistraat van Leiden, dit vernomen hebbende, bood der Prinses niet alleen hare stad en Hoogeschool aan, maar ook het Princenhof, reeds vroeger door zijne voorouders bewoond, zoolang zij te Leiden studeerden; terwijl zij verklaarde het reeds te dien einde te hebben gemeubileerd en nog verder te zullen meubileeren. De prinses nam dat aanbod aan en benoemde tot goeverneur over haren zoon Frederik van Nassau, Heer van Zuijlestein, natuurlijken zoon van Prins Frederik Hendrik en te dien tijde kolonel van een regiment voetvolk, welken rang en post hij bij zijne aanstelling behield. Tot zijn leermeester koos zij den Hoogleeraar Borneus. Het was eerst na eenigen tijd, dat Prinses Amalia en de Keurvorst in dezen maatregel toestemden. (P.J. Andriessen, De Prins en Johan de Witt, Of Ons land in het tweede tijdperk der eerste stadhouderlooze regeering, blz. 8)
Links
Bronnen o.a.
- C. Buddingh', Encyclopedie voor de wereldliteratuur (1954)
- De Nederlandse en Vlaamse auteurs (1985)
- P.J. Buijnsters en Leontine Buijnsters-Smets, Lust en leering (2001)
- Jan van Coillie e.a., Encyclopedie van de jeugdliteratuur (2004)
- Website van de Koninklijke Bibliotheek (september 2019)